Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΟΔΟΣ ΟΥΡΑΝΟΥ ΚΑΙ ΓΗΣ

Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι σύνοδος οὐρανοῦ καί γῆς.


Πρόλογος
Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ ζωή μας. Εἶναι ὁ Χριστός. Εἶναι ἡ φανέρωση τοῦ Σώματός Του. Εἶναι ἡ μυστηριακή φανέρωση καί βίωση τῆς ὅλης Θείας Οἰκονόμίας. Συνάμα εἶναι καί ἡ σύναξη τῶν πάντων, ἐπιγείων καί οὐρανίων, Θεοῦ καί ἀνθρώπων «ἐπί τό αὐτό», στήν Λατρεία τῆς Ἁγίας Τριάδος.


Ὁ Κύριος εἶναι ὁ ἐκκλησιάζων πᾶσαν τήν κτίσιν
1. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ μυστηριακή παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Δημιουργός καί Βασιλεύς τῶν ὅλων. Εἶναι «ὁ πᾶσαν ἐκκλησιάζων τήν κτίσιν». Ἡ παρουσία του συγκαλεῖ, συνάγει τά πάντα. Τά «ἐνδιασφίγγει καί μεταξύ τους καί μέ τόν ἑαυτό Του προνοητικῶς» ὅπως λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης καί ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής . Σέ κάθε Θεία Λειτουργία μαζί μέ τόν Χριστό εἶναι παροῦσα καί ὃλη ἡ Ἐκκλησία( ἡ ἐπίγεια ἢ στρατευομένη καί ἡ οὐράνια ἢ θριαμβεύουσα), ἀλλά καί ὅλη ἡ κτίση . Γι' αὐτό καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος καί ἄλλοι Πατέρες ὀνομάζουν τή θεία Λειτουργία σύν-οδο, ἐπειδή ὅλοι μαζί ἑνωμένοι συμ-πορευόμαστε πρός τόν Θεό .


Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι σύνοδος καί οἱ πιστοί «σύν-οδοι»
Ἡ λέξη Σύνοδος στὴν ἀρχική της σημασία ἀποτελεῖται ἀπὸ τὶς ἐπὶ μέρους λέξεις σὺν καὶ ὁδός, ποὺ σημαίνει συνοδοιπορία, συμπόρευση.Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ἡ Θεία Λειτουργία: ἡ ἐπί τό αὐτό Σύναξη τοῦ σύμπαντος καί ἡ πορεία του πρός τή Βασιλεία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ὁ Ἐκκλησιασμός τοῦ Σύμπαντος καί ἡ συμπόρευση ὅλων τῶν στοιχείων του πρός τόν Κύριον τῶν πάντων. Εἶναι ἡ συγκέντρωση ὅλων σ’ ἕνα σῶμα τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ ἅγιος Ἱγνάτιος ὁ θεοφόρος λέγει ὅτι οἱ χριστιανοί εἴμαστε ὅλοι «σύνοδοι», συνοδοιπόροι, « θεοφόροι καὶ ναοφόροι͵ χριστοφόροι͵ ἁγιοφόροι στολισμένοι πλήρως, μέ τίς ἐντολές τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ». Συνοδοιποροῦμε φέροντας μέσα μας τόν Θεό, τόν Χριστό, τό Ἅγιο Πνεῦμα, τόν Ναό τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ Μας πού εἶναι ἡ καρδία μας. Εἴμαστε λίθοι τοῦ Ναοῦ πού ἀνήκει στόν Πατέρα καί ἀναβαίνουμε στά ὕψη μέ τήν μηχανή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ὁ Τίμιος Σταυρός, χρησιμοποιώντας σάν σχοινί τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἡ πίστη μας εἶναι ὁ ἀναγωγέας μας (αὐτό πού μᾶς ἀνεβάζει πρός τόν Θεό) ἐνῶ ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ κοινός μας δρόμος πού μᾶς φέρνει πρός τά ἄνω, πρός τόν Θεό .

Ἡ ἀγάπη μᾶς καθιστᾶ συν-οδοιπόρους.
Χωρίς ἀγάπη δέν ὑπάρχει σύνδεσμος μεταξύ μας, δέν ὑπάρχει σύνοδος, συνοδοιπορία πνευματική, δέν ὑπάρχει ἐκκλησιασμός, ἐκκλησιαστικοποίηση τοῦ ποιμνίου· χωρίς ἀγάπη δέν ὑπάρχει ἑνότης, Θεία Εὐχαριστία καί Θεία Λειτουργία. Χωρίς ἀγάπη δέν ὑπάρχει Ἐκκλησία, οὔτε εἶναι δυνατόν νά εἶναι κάποιος μέλος τῆς Ἐκκλησίας ἄν δέν βαδίζει στό δρόμο τῆς ἐν Χριστῷ ἀγάπης. Συνοδοιποροῦμε ὅμως ὄχι μόνο μέ τήν ἐπίγεια ἀλλά καί μέ τήν ἐν οὐρανοῖς Ἐκκλησία καί τούς ἄμωμους ἁγίους μας . Στήν Θεία Λειτουργία ποτέ δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι εἴμαστε ὅλοι μαζί. Δέν εἴμαστε μόνοι μας οὔτε κάνουμε ἀτομική προσευχή. Στήν Ἐκκλησία ἄλλωστε ποτέ δέν εἴμαστε ἄτομα οὔτε ποτέ κάνουμε ἀτομική προσευχή. Ἡ κατά μόνας προσευχή πού κάνει ὁ καθένας μας δέν εἶναι πάλι ἀτομική ἀλλά γεγονός πού ἀφορᾶ σ’ ὅλην τήν Ἐκκλησία διότι ὁ πιστός εἶναι πάντα ἑνωμένος μέ ὅλους τούς πιστούς μέ ὅλην τήν Ἐκκλησία. Ἀκόμη καί ἄν εἶναι ἀσκητής ἀπομονωμένος δέν παύει νά νιώθει ἕνα μέ ὅλους τούς πιστούς. Κατ’ ἐξοχήν ὀφείλουμε νά νιώθουμε ἕνα μέ ὅλους ὅταν βρισκόμεθα μέσα στήν Θεία Λατρεία. Συλλειτουργοῦμε καί συλλειτουργούμαστε. Γιά νά γίνουμε ἄλλωστε ἕνα προσευχήθηκε ὁ Χριστός Μας. Γιά νά γίνουμε ἕνα ἦλθε στή γῆ. Γιά νά γίνουμε ἕνα διά τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος ἔφυγε στούς οὐρανούς. Γιά νά γίνουμε ἕνα θά ἔλθει καί πάλιν κατά τήν ἔνδοξον Δευτέρα Του Παρουσία.
Ὁ Χριστιανός ποτέ δέν νιώθει μόνος διότι πάντα βιώνει ὅτι εἶναι ἕνα μέ ὅλους. Οἱ καϋμοί, οἱ θλίψεις, οἱ χαρές ὅλων εἶναι καί δικά του βιώματα. Ὅταν γίνουμε ἕνα μέ ὅλους, διά τῆς ἐν Χριστῷ ἑνοποιοῦ ἀγάπης, τότε εἴμαστε μέσα στήν Ἐκκλησία. Ὅταν ζήσουμε αὐτήν τήν ἑνότητα μέ ὅλους, τηρώντας τίς Κυριακές Ἐντολές, τότε εἰσαγόμαστε καί παραμένουμε μέσα στήν Ἐκκλησία. Γινόμαστε τότε ἕνα σῶμα, τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί πραγματώνεται τό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Ὑμεῖς δε ἐστέ σῶμα Χριστοῦ καί μέλη ἐκ μέρους» .
Ὁ Γέροντας Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης βίωνε αὐτήν τήν ἑνότητα μέ ὅλους καί γι’ αὐτό ἔλεγε:
«Εἴμαστε ὅλοι ἕνα, γιατί ὁ Θεός εἶναι Πατέρας μας κι’ εἶναι παντοῦ» . Ὑπάρχει ἡ κοινότητα τῆς φύσεως, τῆς οὐσίας. Ἔχουμε ὅλοι τήν ἴδια ἀνθρώπινη φύση .Πρέπει νά ὑπάρξει καί ἡ ἑνότητα τοῦ θελήματος· καί αὐτό γίνεται μόνο διά τῆς ὑπακοῆς ὅλων στόν Χριστό. Πράγματι μόνο «μέσα στήν Ἐκκλησία γινόμαστε ἕνα μέ κάθε δυστυχισμένο καί πονεμένο κι ἁμαρτωλό» .

Ἐκκλησία σημαίνει σύνοδος
Σύνοδος καὶ Ἐκκλησία εἶναι ταυτόσημες ἔννοιες, διότι ἡ Ἐκκλησία εἶναι σύνοδος οὐρανοῦ καὶ γῆς, ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων, ζώντων καὶ κεκοιμημένων.Ὅλοι οἱ Χριστιανοί εἴμεθα συνοδίτες, συνοδοιπόροι. Πορευόμαστε διά τοῦ Χριστοῦ πρός τόν Θεό Πατέρα. Ὁ Κύριος εἶναι ὁ Δρόμος, ἡ Ὁδός πάνω στήν Ὁποία βαδίζουμε καί διά τῆς Ὁποίας φθάνουμε στόν προορισμό μας. Μαζί μας εἶναι ὅλη ἡ Ἐκκλησία.
Εἴμαστε συνοδοιπόροι ὄχι μόνο μέ τούς ἄλλους ἐν Χριστῷ ἀδελφούς ἀλλά καί μέ τόν Ἴδιο τόν Χριστό Μας. Ὁ Χριστός Μας εἶναι μαζί μας ἐπάνω στόν Σταυρό κι ἐμεῖς σάν τόν ἐκ δεξιῶν Του ληστή κραυγάζουμε: «Μνήσθητι ἡμῶν Κύριε ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου». Ὁ Κύριος μᾶς χαρίζει τόν ἑαυτό Του, τήν Θεία Κοινωνία, πού εἶναι ὁ Παράδεισος, ἐπαναλαμβάνοντας αὐτό τό λόγο πού εἶπε στόν ἅγιο Ληστή: «Σήμερον μετ’ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ Παραδείσῳ».
«Ἡ Ἐκκλησία», λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «ἱδρύθηκε ὄχι γιά νά εἴμαστε διαιρεμένοι ὅσοι μαζευόμαστε, ἀλλά γιά νά φθάσουμε στήν ἑνότητα ὅσοι εἴμασταν διαιρεμένοι. Καί αὐτό φανερώνει ἡ Εὐχαριστιακή σύνοδος». Ὀνόμαζει τήν Θεία Λειτουργία Εὐχαριστιακή σύνοδο. Μέ τήν συμμετοχή μας σ’ αὐτήν δείχνουμε ὅτι βαδίζουμε ὅλοι ἑνωμένοι πάνω στήν ἴδια Ὁδό πού εἶναι ὁ Κύριος. Συμβαδίζουμε καί συν-ερχόμεθα...Ἐρχόμαστε μαζί καί φθάνουμε συγκροτοῦντες μία ἁγία συν-έλευση.
Ἔστω καί ἄν εἶναι δύο ἤ τρεῖς οἱ μετέχοντες στήν Θεία Λειτουργία, ὅμως αὐτοί συν-οδεύουν καί συνοδοιποροῦν μέ ὅλην τήν Ἐκκλησία πρός τήν Ἁγία Τριάδα. Οἱ δύο ἤ τρεῖς λαϊκοί πού μάζί μέ τόν ἱερέα λειτουργό- τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ- προσφέρουν τήν ἀναίμακτη θυσία δέν εἶναι μόνοι τους ξεκομμένοι ἀπό τούς ἄλλους· εἶναι «ὁλόκληρο τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, τό ὁποῖο μέ μιά ψυχή καί μέ μιά φωνή ἀναπέμπει τήν δέησή του στόν Θεό... Κι ἄν ἀκόμα ὅλοι σιγοψάλλουν, ἡ φωνή βγαίνει σάν ἀπό ἕνα στόμα» . Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι μία ἁγία σύν-οδος, ἁγία συν-έλευση τῶν πάντων, ἕνας ἔρχομος, μία πορεία ἀλλά καί ἕνα φτάσιμο, μία ἄφιξη ὅλων στό ἅγιο Τέρμα πού εἶναι ὁ Θεός.


Πάνω στό Ἅγιο Δισκάριο εἴμαστε ὅλοι
Πάνω στό Ἅγιο Δισκάριο στήν Ἁγία Πρόθεση βγαίνουν μερίδες γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία. Στό κέντρο ὁ Ἀμνός, τό Ἀρνίον, ὁ Χριστός. Δεξιά Του ἡ μερίδα τῆς Ὑπερευλογημένης Θεοτόκου καί ἀριστερά οἱ μερίδες τῶν ἀγγέλων καί πάντων τῶν ἁγίων. Κάτω ἀπό τόν Κύριο οἱ μερίδες ὅλων μας, ζώντων καί κεκοιμημένων..
Πρίν ἀκόμη ὁ Χριστός παραθέσει τό Δεῖπνο Του, μέσα στήν Παναγία ἱερουργήθηκε-τῇ δυνάμει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος- τό μυστήριο τῆς σωτηρίας μας: «Ἔγινε ἡ κοιλία σου ἁγία Τράπεζα, ἔχουσα τόν οὐράνιο Ἄρτο» λέει ἕνα τροπάριο τοῦ ὄρθρου τῆς Μεσοπεντηκοστῆς. Στή θεία Λειτουργία ἡ Βασίλισσα τῶν οὐρανῶν βρίσκεται στά δεξιά τοῦ Βασιλέως. «Διότι ὅπου ὁ Χριστός...ἐκεῖ στέκεται καί αὐτή... διότι ἀληθινά εἶναι θρόνος Του · ὅπου κάθεται ὁ βασιλεύς, ἐκεῖ στέκεται καί ὁ θρόνος» σημειώνει καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς .
Ὁ ἀγγελικός κόσμος εἶναι ἡ δορυφορία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος προχωρεῖ πρός τό Γολγοθᾶ καί οἱ ἅγιοι ἄγγελοι παρατηροῦν μέ δέος καί συνοδεύουν. Ὁ Κύριος «ταῖς ἀγγελικαῖς ἀοράτως δορυφορούμενος τάξεσιν» πορεύεται γιά νά θυσιαστεῖ. Καί τήν ὥρα τῆς προσφορᾶς οἱ ἄγγελοι συλλειτουργοῦν μέ μᾶς καί συνδοξολογοῦν τῆν Θεία ἀγαθότητα. Αὐτός εἶναι ὁ μεγάλος καρπός τῆς Θείας Λειτουργίας: «Ὤ τά δῶρα τοῦ Χριστοῦ. Στόν Οὐρανό οἱ στρατιές τῶν ἀγγέλων δοξολογοῦν· κάτω, στίς ἐκκλησίες οἱ ἄνθρωποι χοροστατοῦν καί μιμοῦνται τήν ἴδια μέ ἐκείνους (τούς ἀγγέλους) δοξολογία. Ἄνω τά Σεραφείμ ἀναβοοῦν τόν τρισάγιο ὕμνο· κάτω τόν ἴδιο ὕμνο ἀναπέμπει τό πλῆθος τῶν ἀνθρώπων. Μία κοινή πανήγυρις συγκροτεῖται ἀπό τά ἐπίγεια καί τά ἐπουράνια· μία εὐχαριστία, ἕνα ἀγαλλίαμα, μία εὐφρόσυνη χοροστασία. Αὐτήν τήν συγκρότησε ἡ ἄφατη συγκατάβαση τοῦ Δεσπότη, αὐτήν τήν συνέπλεξε τό Ἅγιο Πνεῦμα· τήν ἀρμονία τῶν φθόγγων της τήν συνήρμοσε ἡ Πατρική εὐδοκία, ἔτσι ὥστε ἀπό ἄνω νά ἔχει τήν εὐρυθμία τῶν μελῶν καί ἀπό τήν Ἁγία Τριάδα, σάν ἀπό κάποιο πλῆκτρο κινούμενη νά ἀντηχεῖ τό εὐχάριστο καί μακάριο μέλος, τό ἀγγελικό ἄσμα, τήν χωρίς τέλος συμφωνία. Αὐτό εἶναι τό ἀποτέλεσμα τῆς ἐδῶ προθυμίας, αὐτός εἶναι ὁ καρπός τῆς συνέλευσής μας . Ἡ λειτουργική σύναξις μας, τῶν πιστῶν, μᾶς φέρνει σέ κοινωνία καί ἑνότητα μέ τόν οὐράνιο κόσμο. Ἀξιωνόμαστε νά συλλειτουργοῦμε, νά εἰσ-οδεύουμε, νά συνευχαριστοῦμε, νά συμψάλλουμε μέ τίς Οὐράνιες ἀγγελικές ἀγαθότατες δυνάμεις. Τί ὑπέροχη δωρεά! Συνόδος Ἀγγέλων καί ἀνθρώπων ἡ κάθε Θεία Λειτουργία...
Μαζί μέ τίς ἀγγελικές δυνάμεις στή Θεία Εὐχαριστία συμμετέχει «τῶν Ἁγίων ὁ χορός». Ἡ εὐχαριστιακή Σύναξη εἶναι ἡ γιορτή τῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ. Καί ὅσοι συμπορεύθηκαν μέ τόν Χριστό καί νίκησαν μαζί Του συμπαρίστανται τήν ὥρα αὐτή. «Ὅπως ἀκριβῶς ὅταν ἑορτάζονται τά ἐπινίκια τῶν βασιλέων, τότε δοξάζονται καί ἀναφέρονται τιμητικά καί ὅσοι ἔλαβαν μέρος στήν νίκη... ἔτσι καί ἐδῶ, διότι αὐτός εἶναι ὁ καιρός τῶν ἐπινικίων» .
Στή Θεία Λειτουργία εἶναι παρόντες καί οἱ κεκοιμημένοι ἀδελφοί μας. Ζητᾶμε γι' αὐτούς τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ἡ μνημόνευσή τους στή Θεία Λειτουργία φέρνει στίς ψυχές τους «πολύ κέρδος καί μεγάλη ὠφέλεια» λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Οὐρανός καί γῆ, ἄγγελοι καί ἄνθρωποι, ζῶντες καί κοιμηθέντες, τό σύμπαν ὁλόκληρο, συνεορτάζουν καί συνευχαριστοῦν τόν Κύριο γιά τήν ἀγάπη Του.

Σύνοδος τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου
Ἀκόμη καί ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος συστέλλονται , συνάζονται , συμπυκνώνονται, μᾶς συν-οδεύουν, συν-οδοιποροῦν μαζί μας μέσα στή Θεία Λειτουργία. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ. Καί ὅπως ὁ Χριστός εἶναι «τό Α καί τό Ω, ὁ πρῶτος καί ὁ ἔσχατος, ἡ ἀρχή καί τό τέλος», ἔτσι καί ἡ θεία Λειτουργία εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ σύναξη τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου πού χαρίζεται στήν σύναξη τῶν πιστῶν. Εἶναι ἡ λατρευτική παρουσίαση, ἀνάπτυξη καί ἀναβίωση ὅλων ὅσων ἔκανε ὁ Χριστός γιά τή σωτηρία μας. Ὁ κοσμικός χρόνος εἶναι σάν σταματημένος.. Ὃλα διαδραματίζονται μέσα στό λεγόμενο Λειτουργικό χρόνο, βιώνονται σάν γεγονότα τοῦ παρόντος:Ἡ γέννηση στή Βηθλεέμ, ὁ Μυστικός Δεῖπνος, ἡ πορεία στό Γολγοθᾶ, ἡ Σταυρική Θυσία, ἡ Ἀνάσταση..Ὁλοφάνερο αὐτό καί στούς ὕμνους πού ψάλλονται: «Σήμερον κρεμᾶται ἐπί ξύλου», «Χριστός γεννᾶται» ὂχι γεννήθηκε...
Ζοῦμε μαζί μέ ὅλη τή Δημιουργία, τήν θεία Οἰκονομία καί χαιρόμαστε σταυροαναστάσιμα, γευόμαστε τήν μακαριότητα τοῦ Θεοῦ, μέσα στό αἰώνιο παρόν τοῦ Θεοῦ · διότι γιά τόν ἂχρονο Θεό δέν ὑπάρχει παρελθόν καί μέλλον. Καί ὅπως ὁ Χριστός ἔγινε, γίνεται καί εἶναι ἡ Ζωή καί τό Πᾶν γιά μᾶς, ἔτσι καί ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ Ζωή μας καί τό Πᾶν γιά μᾶς καί τώρα καί πάντοτε.


Στήν Λειτουργική σύνοδο μέσα στόν Λειτουργικό χωρόχρονο ζοῦμε ὅλο τό ἔργο τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία μας.
Στήν Θεία Λειτουργία συγκεφαλαιώνεται ὅλη ἡ «οἰκονομία» . Ὅλα τά θαυμαστά γεγονότα πού ἐργάστηκε ὁ Θεός γιά νά ἐπαναφέρει στόν Οἶκο Του τόν ἄνθρωπο μετά τήν παρακοή, καί νά τόν κάνει πάλι οἰκεῖο Του(νά τόν σώσει), ὅλα αὐτά μαζί ὀνομάζονται θεία Οἰκονομία. Αὐτό τό γεγονός τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας μας ζοῦμε στή Θεία Λειτουργία καί εὐχαριστοῦμε τό Θεό.Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ μυστηριακή ἀναβίωση τῆς Θείας Οἰκονομίας, ἡ «συγκεφαλαίωσις τῆς ὅλης οἰκονομίας» , ὅπως λέει ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης . Στήν τελευταία πρίν ἀπό τήν ἀπόλυση εὐχή,πού λέει ὁ ἱερέας ὃταν μεταφέρει τά «ἃγια» στήν Ἁγία Πρόθεση, τονίζεται ὃτι ὁ Χριστός εἶναι «ὁ πληρώσας πᾶσαν τήν πατρικήν οἰκονομίαν». Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἀνακεφαλαίωση τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Οἰκονομίας.
Ὅλα τά γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ ἱερουργοῦνται στή Θεία Λειτουργία.Σ' αὐτήν βλέπουμε τόν Κύριο νά γεννιέται στήν Ἁγία Πρόθεση, νά βγαίνει στή δημόσια δράση μέ τήν Εἲσοδο τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου, νά κηρύττει μέ τήν ἀνάγνωση τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου. Τόν βλέπουμε νά πορεύεται πρός τό Πάθος στήν μεγάλη Εἲσοδο, νά θυσιάζεται πάνω στήν ἁγία Τράπεζα, νά ἀνασταίνεται μέσα μας μέ τήν Θεία Κοινωνία καί νά ἀναλαμβάνεται πάλι στούς οὐρανούς στό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας. Μαζί μέ τούς Δώδεκα μετέχουμε στό Δεῖπνο, στό Ὑπερῶο τῆς Σιών. «Πιστεύσατε ὅτι καί τώρα ἐκεῖνο τό δεῖπνο εἶναι, στό ὁποῖο καί αὐτός ὁ Χριστός ἀνέκειτο. Σέ τίποτε δέν διαφέρει τοῦτο τό εὐχαριστιακό δεῖπνο ἀπό ἐκεῖνο... Τοῦτο εἶναι ἐκεῖνο τό ἀνώγειον, ὅπου ἦσαν τότε· ἀπό ἐδῶ ἐξῆλθαν στό ὄρος τῶν ἐλαιῶν»(Ἱερός Χρυσόστομος) . Πορευόμαστε ὕστερα μαζί Του στό δρόμο τῆς σταυρικῆς θυσίας. Τό ἅγιο θυσιαστήριο εἶναι ὁ Γολγοθᾶς . Μετά τό Γολγοθᾶ φθάνουμε στήν Ἀνάσταση: «Τίποτε περισσότερο δέν ἔχει τό μυστήριο τοῦ Πάσχα ἀπό αὐτό πού τελεῖται τώρα· ἕνα καί τό αὐτό εἶναι, ἡ ἴδια χάρη τοῦ Πνεύματος, πάντα πάσχα εἶναι» .

Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἕνα συνεχές Πάσχα μιά συν-διάβαση μέ τόν Χριστό στήν Βασιλεία Του.
Ἡ Θεία Εὐχαριστία εἶναι τό ἀδιάκοπο Πάσχα(=διάβαση) τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι τό ἀδιάκοπο πέρασμα στήν Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ μαζί μ’ Αὐτόν. Εἶναι ἡ ἀρχή καί ἡ πρόγευση τοῦ καινοῦ αἰῶνος πού εἰσβάλλει μέσα στόν παλαιό καί τόν μεταμορφώνει μέσα στό ἀναστάσιμο φῶς. Συνοδεύουμε καί συμπορευόμαστε μέ τόν Χριστό μέσα στόν Παράδεισο. Ζοῦμε τήν χαρισματική παρουσία τῆς μελλοντικῆς Βασιλείας. Ζοῦμε συνοδευόμενοι ἀπό τόν Χριστό καί ἑνούμενοι μαζί Του, τήν ζωή τοῦ Παραδείσου ἀπό τώρα. «Σύ ἐκ τοῦ μή ὄντος εἰς τό εἶναι ἡμᾶς παρήγαγες, καί παραπεσόντας ἀνέστησας πάλιν καί οὐκ ἀπέστης πάντα ποιῶν ἕως ἡμᾶς εἰς τόν οὐρανόν ἀνήγαγες καί τήν βασιλείαν σου ἐχαρίσω τήν μέλλουσαν». Προσέξτε: «ἀνήγαγες», ὄχι «ἀνάξεις» δηλ. ἤδη μᾶς ἔχεις ἀνεβάσει στόν οὐρανό, ἤδη ζοῦμε στόν Παράδεισο. Κάνεις τήν γῆ οὐρανό μ' αὐτό τό μυστήριο. Μᾶς δίνεις τήν δυνατότητα νά βαδίσουμε στόν οὐρανό. Ἔκανες «τόν οὐρανόν βατόν» λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος . Καί τό ἀκόμη φρικτότερο ἔρχεσαι καί μένεις μέσα μας κι ἐμεῖς «μέσα Σου»...Συνοδοιπορεῖς καί συγκατοικεῖς, συνοδεύεις καί παρηγορεῖς, μᾶς χαροποιεῖς καί μᾶς καθιστᾶς μακάριους, μᾶς θεοποιεῖς καί γίνεσαι ἕνα μαζί μας.


Οἱ πρῶτοι Χριστιανοί
Οἱ πρῶτοι χριστιανοί μέ μύριες προφυλάξεις ἀλλά καί μέ ἀδούλωτο φρόνημα τελοῦσαν τήν θεία Λειτουργία στίς κατακόμβες ἤ στίς ἐκκλησίες ὅταν δέν ἦταν καιρός διωγμοῦ. «Θεωροῦσαν θεμελιακό, πρῶτο καθῆκον, νά βρεθοῦν μέ τά ἄλλα ἀδέλφια τους στόν ἴδιο τόπο, νά συγκροτήσουν τό ἱερό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, νά συν-οδεύσουν πρός τόν Χριστό, νά δοξολογήσουν μαζί τό Θεό καί Πατέρα. "Κατά τή μέρα, πού τή λέμε μέρα τοῦ ἥλιου (δηλ. τήν Κυριακή) γράφει ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ φιλόσοφος καί μάρτυς, γίνεται συνάθροιση στό ἴδιο μέρος ὅλων, πού κατοικοῦν στίς πόλεις ἤ στά χωριά. Καί διαβάζονται τά ἀπομνημονεύματα τῶν Ἀποστόλων ἤ τά συγγράμματα τῶν Προφητῶν μέχρι πού μᾶς ἐπιτρέπει ὁ χρόνος. Ὕστερα σηκωνόμαστε ὅλοι κι ἀναπέμπουμε προσευχές. Κι ὅπως εἴπαμε πρίν, ὅταν σταματήσουμε τίς προσευχές, προσφέρεται «ἄρτος» καί «οἶνος» καί νέρό. Καί ὁ προϊστάμενος πάλι «ἀναπέμπει» εὐχές κι εὐχαριστίες μ' ὅλη τή δύναμή του. Κι ὁ λαός συμφωνεῖ ψάλλοντας τό «Ἀμήν». Καί γίνεται ἡ διάδοση στόν καθένα κι ἡ μετάληψη ἀπ' τά δῶρα τῆς Εὐχαριστίας. Καί σ' αὐτούς, πού ἀπουσιάζουν, στέλλεται μέ τούς διακόνους"» . Κάθε φορά πού τελεῖται ἡ Εὐχαριστιακή θυσία, συγκροτεῖται τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, συνέρχεται «ἡ Ἐκκλησία ὅλη ἐπί τό αὐτό» καί «φωνή μία ἐκ διαφόρων γλωττῶν πρός τόν τῆς οἰκουμένης ἀναπέμπεται δημιουργόν» .


Σύν-οδος γνωμῶν, θελημάτων, πίστεων, συναισθημάτων καί ταύτιση μέ τά τοῦ Χριστοῦ
Ἡ σύν-οδος δέν εἶναι μόνο τοπική, σ’ ἕναν ὁρισμένο τόπο καί χρόνο ἀλλά καί σύν-οδος γνωμῶν, θελημάτων, διαθέσεων, ἐπιθυμιῶν, καρδιακῶν σκιρτημάτων. Ὅλοι πρέπει νά ἔχουμε τό ἴδιο πνεῦμα τό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ γιά νά εἶναι ἡ Εὐχαριστιακή σύνοδος ὄντως σύν-οδος «εἰς τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ». Πρέπει τά θελήματα καί οἱ ἐνέργειες ὅλων νά ταυτιζονται μέ τό θέλημα καί τήν ἐνέργεια τοῦ Χριστοῦ Μας. Τότε εἴμαστε συγκεντρωμένοι στό ὄνομά Του. Τότε ἐκπληρώνονται καί τά αἰτήματά μας σύμφωνα μέ τόν λόγο Του: «Πάλιν λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν δύο συμφωνήσωσιν ἐξ ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται͵ γενήσεται αὐτοῖς παρὰ τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. 18.20 οὗ γάρ εἰσιν δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα͵ ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν» . Πολλές φορές συμβαίνει ἄν καί συγκεντρωνόμαστε φαινομενικά στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, νά ζητοῦμε κάτι ἀπό τήν ἀγάπη Του καί νά μήν παίρνουμε ἀπάντηση στήν παράκλησή μας. Ἡ ἐξήγηση εἶναι ὅπως μᾶς διδάσκει ὁ ἱερός Χρυσόστομος ὅτι ὁ Χριστός μας δέν ἐπιζητεῖ ἁπλῶς καί μόνον τήν συγκέντρωση, τήν σύναξή μας, ἀλλά συγχρόνως καί τό νά ἀγωνιζόμαστε γιά τήν ἀρετή . Θά πρέπει λέει ὁ ἅγιος νά ζητᾶμε ἀπό τόν Θεό-Πατέρα Μας τά συμφέροντα γιά τίς ψυχές μας, νά μήν προσευχόμαστε ἐναντίον ἐκείνων πού μᾶς λύπησαν καί νά μετανοοῦμε συνεχῶς γιά τίς ἁμαρτίες μας. Ἄν λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ζητᾶς «αὐτά πού σέ συμφέρουν καί κάνεις αὐτό πού ἐξαρτᾶται ἀπό σένα καί ζεῖς ζωή ἀποστολική καί ἔχεις ὁμόνοια καί ἀγάπη πρός τόν πλησίον σου, θά εἰσακουσθοῦν οἱ παρακλήσεις σου· γιατί ὁ Κύριος εἶναι φιλάνθρωπος».

Ὁ Κύριος τό Α καί τό Ω.
Δέν μποροῦμε ὅμως νά ἔχουμε ἀληθινή ἀγάπη πρός τόν πλησίον ἐάν δέν ἔχουμε ἀληθινή ἀγάπη πρός τόν Κύριο. Τότε ὁ Κύριος θά εἶναι συνοδοιπόρος μας. «Ὅποιος στήν φιλία μέ τόν πλησίον βάζει πρῶτα θεμέλιο Ἐμένα, θά βρίσκομαι μαζί του» . Γιά νά εἴμαστε συνοδοιπόροι μέ τόν Χριστό θά πρέπει κάθε ἀγάπη πρός ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο νά τήν ἔχουμε θεμελιωμένη πάνω στήν μεγαλύτερη καί πρώτη μας ἀγάπη: τήν ἀγάπη πρός τόν Κύριο. Ὁ Κύριος εἶναι τό Α καί τό Ω, ἡ ἀρχή καί τό τέλος κάθε καλοῦ. Ὅταν ἐνεργοῦμε μέ θεμέλιο, αἰτία, σκοπό ἀλλά καί τέλος τόν Κύριο τότε συνοδεύουμε, συνοδοιποροῦμε, ἑνωνόμαστε μαζί Του. Στήν Θ. Λειτουργία γινόμαστε ἀληθινά ἕνα μέ ὅλους ὅταν ὅλοι ἔχουμε αὐτήν τήν πρώτη καί μεγάλη, τήν μοναδική ἀγάπη-θεμέλιο: τήν ἀγάπη πρός τό πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτή ἡ ἀγάπη μᾶς συσφίγγει καί μᾶς κάνει νά συγκροτοῦμε πράγματι μία ἁγία λατρευτική σύν-οδο. Τότε ὁ Κύριος μᾶς εὐλογεῖ καί σκηνώνει μέσα μας καί ἐμεῖς μέσα Του.
Ὁ Κύριος εἶναι ἡ πέτρα πού «ἀποδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες Ἰουδαῖοι»· αὐτή ὅμως ἔγινε τό ἀγκωνάρι πού συνδέει καί συσφίγγει τήν οἰκοδομή τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἡ πέτρα ἀπό τήν ὁποία ἀναβλύζει τό ὕδωρ τό ζῶν καί μᾶς χαρίζει τήν αἰώνια Ζωή. Ὅταν κάνουμε τά πάντα ἔχοντας σάν κίνητρο Αὐτόν, σάν σκοπό νά εὐαρεστήσουμε σ’ Αὐτόν καί σάν τέλος νά δοξάσουμε Αὐτόν τότε ὅλα εἶναι σίγουρα, σταθερά, ἀδαπάνητα. Τότε καί ἡ μεταξύ μας ἕνωση εἶναι βέβαιη, σταθερή καί ἀδαπάνητη. «Διότι ἡ ἀγάπη πού ἔχει ὡς θεμέλιο τόν Χριστό εἶναι σταθερή, δέν ραγίζει ποτέ καί δέν ξοδεύεται ποτέ» .




Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ πιό δυνατή προσευχή
Ἡ ἀγάπη πρός τόν Κύριο ὅλων τῶν πιστῶν πού συν-οδεύουν γιά νά λειτουργηθοῦν καί νά συλλειτουργήσουν μετά τοῦ λειτουργοῦ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτή πού τρέφει καί ζωογονεῖ τίς κοινές λειτουργικές προσευχές. Αὐτή ἡ ἀγάπη κάνει τίς κοινές προσευχές παντοδύναμες, καρδιακές καί ὁμόφωνες. « Τό νά προσευχηθε[ι κανείς εἶναι δυνατόν καί στό σπίτι του. Τό νά προσευχηθεῖ ὅμως μέ τόν τρόπο πού γίνεται στήν ἐκκλησία εἶναι ἀδύνατον. Διότι ἐκεῖ ὑπάρχει τόσο πλῆθος πατέρων καί ἀναπέμπεται ὁμόψυχη καί ὁλοκάρδια βοή πρός τόν Θεόν. Δέν σ’ ἀκούει τόσο ὅταν παρακαλεῖς μόνος σου τόν Δεσπότη ὅσο ὅταν τό κάνεις μαζί μέ τούς ἀδελφούς σου . Διότι ἐδῶ ὑπάρχει κάτι τό περισσότερο. Αὐτό εἶναι ἡ ὁμόνοια καί ἡ συμφωνία καί ὁ σύνδεσμος τῆς ἀγάπης καί οἱ εὐχές τῶν ἱερέων» .
Ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη τῶν συν-οδευόντων καί συλλειτουργούντων πιστῶν αὐξάνει τήν δύναμη τῆς κοινῆς προσευχῆς. Κάνει νά σαλεύεται ὁ τόπος ὅπου γίνεται ἡ λατρευτική σύν-οδος. Διαβάζουμε στίς Πράξεις: «Καί δεηθέντων αὐτῶν (τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν πιστῶν) ἐσαλεύθη ὁ τόπος ἐν ᾧ ἦσαν συνηγμένοι» . «Τόση εἶναι ἡ δύναμη τῆς ἱκεσίας τοῦ πλήθους. Γι’ αὐτό καί ἐμεῖς μαζευόμαστε ὅλοι ἐδῶ στό ναό, γιά νά τραβήξουμε περισσότερο τό Θεό νά μᾶς λυπηθεῖ... Μέσα ἀπό τό σύνδεσμο τῆς ἀγάπης ἱκετεύουμε τό Θεό νά μᾶς δώσει ὅ,τι τοῦ ζητᾶμε... Γιατί μεγάλη εἶναι ἡ δύναμη τῆς προσευχῆς πού γίνεται στήν ἐκκλησία καί ἀναπέμπεται ὁμόφωνα ἀπό ὅλο τό λαό» .


Ἡ Θεία Λειτουργία μᾶς ἑνοποιεῖ.
Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι καί ἡ ἑνοποιός διαδικασία πού μᾶς ἑνώνει μέ τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη. Εἶναι ἡ γῆ πού καρποφορεῖ τήν ἑνότητα ὅλων καί τήν ἀληθινή ἀγάπη. Χωρίς τήν Θεία Λειτουργία δέν μποροῦμε ἀληθινά νά γίνουμε ἀδελφοί, συνοδίτες, συνοδοιπόροι, σύμψυχοι, ἑνιαῖο σῶμα, Σῶμα Χριστοῦ. Ὁ πιστός πού μένει μακρυά ἀπό τόν Κυριακάτικο ἐκκλησιασμό (ὁ Χριστιανός πρέπει νά λειτουργεῖται τουλάχιστον τίς Κυριακές καί τίς μεγάλες ἑορτές) αὐτοκαταδικάζεται σέ μοναξιά. Λιμοκτονεῖ πνευματικά. «Ἐάν κάποιος δέν εἶναι ἐντός τοῦ θυσιαστηρίου, στερεῖται τοῦ ἄρτου τοῦ Θεοῦ» λέγει ὁ ἱερός Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος.
Ἄς προσπαθήσουμε λοιπόν νά βροῦμε τήν ἀληθινή ἐν Χριστῷ ἀγάπη πού μᾶς κάνει ἀληθινούς συν-οδίτες καί λατρευτές τοῦ Κυρίου. Ἄς προσπαθήσουμε μέ ὅλη μας τήν προθυμία «νά συνδεθοῦμε σέ μία ἀγάπη...Προσφέροντας ἔργα ἀγάπης ὁ ἕνας στόν ἄλλο ὅσο μποροῦμε, ἄς ἀναζητήσουμε τήν ἑνότητα, ἐπιζητώντας τήν ἀγαθή μονάδα τόν Θεό. Ἡ ἕνωση πολλῶν διαφορετικῶν ἀνθρώπων, δέχεται μιά θεϊκή ἁρμονία καί ἀπό πολυφωνία καί διάσπαση γίνεται συμφωνία μία, πού ἀκολουθεῖ τόν Ἕνα χορηγό καί διδάσκαλο, τό Λόγο, ἀναπαύεται πάνω στήν ἴδια τήν ἀλήθεια καί λέει «ἀββᾶ ὁ Πατήρ». Αὐτήν τή φωνή τήν ἀληθινή τήν ἀγαπάει ὁ Θεός, ὅταν τήν ἀκούει νά βγαίνει πρώτη ἀπό τά στόματα τῶν παιδιῶν Του» .




Ὁ Χριστός μᾶς ἑνώνει
Στή Θεία Λειτουργία εἶναι παρών Ἱερουργῶν καί Ἱερουργούμενος ὁ Κύριος. Αὐτός εἶναι « ὁ ἐνεργών τά πάντα ἐν πᾶσι». Αὐτός εἶναι πού μᾶς καθιστᾶ τελικά συν-οδίτες καί συν-οδοιπόρους χαριζοντάς μας τήν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος. Αὐτό μᾶς χαρίζει μία ψυχή καί μία καρδιά δωρίζοντάς μας τόν Ἑαυτό Του. Αὐτός μᾶς χορηγεῖ τίς ὁμόθυμες προσευχές. Αὐτός εἶναι καί τό καινό ἄσμα πού ψάλλουμε. Αὐτός πάλι εἶναι καί ὁ καρπός τοῦ ἄσματος. Ἔτσι γινόμαστε ὅλοι ἕνα. Οὐρανός καί γῆ, Θεός καί ἄγγελοι καί ἄνθρωποι, Κτίστης καί κτίση σύμπασα. « Μέσα στήν ὁμόνοια σας καί τήν σύμφωνο ἀγάπη σας ὁ Ἰησοῦς Χριστός ψάλλεται· καί ὁ καθένας σας γίνεσθε μέλος τῆς χορωδίας, ἔτσι ὥστε γινόμενοι σύμφωνοι λόγῳ τῆς ὁμόνοιας ἀφοῦ πάρετε τό χρῶμα τοῦ Θεοῦ(δηλ. τήν Θεία Χάρη, τό Ἅγιο Πνεῦμα) , μέ ἑνότητα νά ψάλλετε μέ μία φωνή διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τόν Πατέρα... ἔτσι ὥστε πάντοτε νά μετέχετε τοῦ Θεοῦ» . Ἀπό τήν σύν-οδο τῶν πιστῶν χάρις στόν Χριστό προσφέρεται « μία προσευχή, μία δέηση, ἕνας νοῦς, μία ἐλπίδα μέσα στήν ἀγάπη καί στή χαρά τήν ἄμωμη πού εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἀπό τόν Ὁποῖον τίποτε καλλίτερο δέν ὑπάρχει» .




Ἡ σκηνή τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων
Ὁ χῶρος ὅπου ἱερουργεῖται ἡ ἁγία Ἀναφορά καί συν- δεύουν οἱ πιστοί, γίνεται ἡ σκηνή ὅπου σκηνώνει ὁ Θεός μέ τούς ἀνθρώπους . Μαζί μέ τούς πιστούς ὁλόκληρη ἡ Κτίση συνδοξολογεῖ τόν Κτίστη. Ὁλόκληρό τό Σύμπαν ἔμψυχο καί ἄψυχο, λογικό καί ἄλογο συνάγεται «στό θυσιαστήριο πού βρίσκεται ἐνώπιον τοῦ θρόνου» τοῦ Θεοῦ.


Τό Θεϊκό κάλλος μᾶς συγκαλεῖ
Ὁ Θεός εἶναι αὐτός ὁ Ὁποῖος συγκαλεῖ καί συνάγει τά πάντα. Τά κάνει νά συν-οδεύσουν, νά συν-οδοιπορήσουν πρός Αὐτόν. Γράφει ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης ὅτι ὁ Θεός πού εἶναι «τό ὑπερούσιο καλό, ὀνομάζεται κάλλος, δηλ. ὀμορφιά... διότι καλεῖ τά πάντα πρός τόν Ἑαυτό Του... καί διότι ὅλα (καί αὐτά) πού βρίσκονται μέσα σέ ὅλα τά συνάγει σέ ἕνα. Ὅλη ἡ Δημιουργία συνάγεται, συν-οδεύει καί συν-ευχαριστεῖ τό Θεό.


Ἀπαραίτητος ὁ προσωπικός πνευματικός ἀγώνας
Συγκεντρούμενοι καί συμπορευόμενοι γιά τήν Θεία Λειτουργία, κοινωνόντας τόν Χριστό, θά πρέπει νά ἀφήνουμε πίσω μας τά πάθη μας, τήν κακία, τήν ἁμαρτία. «Κανένας ἀπό αὐτούς πού τρώγουν αὐτό τό πάσχα (τῆς Εὐχαριστίας) ἄς μήν βλέπει πρός τήν Αἴγυπτο, ἀλλά πρός τόν οὐρανό, πρός τήν ἄνω Ἱερουσαλήμ. Γιαυτό ζωσμένος, γιαυτό ὑποδεδεμένος τρῶς· γιά νά μάθεις ὅτι ἀπό τήν στιγμή πού ἀρχίζεις νά τρώγεις τό Πάσχα, ὀφείλεις νά ἀποδημεῖς καί νά ὁδεύεις» . Ὁ πιστός ὁφείλει νά νεκρωθεῖ ὡς πρός τόν κόσμο καί τά πάθη καί τόν παλαιό ἄνθρωπο. Ὁ Χριστιανός εἶναι συσταυρωμένος μέ τόν Χριστό. Δέν φοβᾶται τόν θάνατο. Εἶναι ἀποφασισμένος νά πεθάνει γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ. Δέν ζεῖ γιά τόν ἑαυτό του ἀλλά γιά τόν Χριστό καί τούς ἀδελφούς τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι καί δικοί του.
Ὁ Χριστός εἶναι παρών στήν Θεία Λειτουργία. Γύρω Του συγκεντρώνει ὅλο τό σύμπαν. Μέ τήν Θεία Του Πρόνοια καί ἀγάπη μᾶς συσφίγγει μεταξύ μας καί μαζί Του σέ μία ἄρρηκτη ἑνότητα. Εἶναι ὁ Βασιλεύς τῶν ὅλων. Τίποτε τό ἀταιριαστό, τίποτε τό ἐμπαθές, τίποτε τό ἀκάθαρτο δέν μποροῦμε νά φέρουμε μπροστά στό Βασιλέα, τόν τόσο εὔσπλαχνο Κύριο. Ἡ Αἴγυπτος τῶν παθῶν εἶναι πλέον πολύ μακρυά μας.


Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι Σύνοδος θεραπευτική
Ἡ σύνοδος ὅλων στήν Ἐκκλησία εἶναι μία θεραπευτική σύνοδος: ἀσκεῖ θεραπεία στίς ψυχές ὅλων τῶν συγκροτούντων τήν ἁγίαν αὐτήν σύν-οδον. Διαφυλάσσει τήν πνευματική ὑγεία τῶν ὑγειῶν καί θεραπεύει τούς ἁμαρτωλούς. Λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: Work #021 48.864.15 to Work #021 48.864.22 Ὁ πορνεύων ἂν συνεχῶς εἰς τὴν ἐκκλησίαν εἰσίῃ͵ καὶ ὁ ἀλαζὼν͵ καὶ ὁ ὁτιοῦν ἔχων ἐλάττωμα͵ ταχέως αὐτὸ συνεχοῦς ἀπολαύων διδασκαλίας ἀπ ωθήσεται͵ καὶ πρὸς τὴν ὑγίειαν ἐπανήξει· ὁ μέντοι τῆς συνόδου ταύτης ἑαυτὸν ἀποῤῥήξας͵ καὶ τῆς τῶν πατέρων διδασκαλίας ὑπεξαγαγὼν͵ καὶ τὸ ἰατρεῖον φυγὼν͵ κἂν ὑγιαίνειν δοκῇ͵ ταχέως εἰς ἀῤῥωστίαν πεσεῖται.


Ἐπίλογος
Συνοψίζοντας ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι σύνοδος τοῦ Οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, τῶν ἀγγέλων καί τῶν ἀνθρώπων, ζώντων καί κεκοιμημένων τοῦ σύμπαντος κόσμου. Ὅλοι συνεορτάζουν, συνδοξολογοῦν, συνευχαριστοῦν τόν Κτίστη καί Δημιουργό Τους. «Ἡ γῆ καί ἡ θάλασσα, ἡ κατοικημένη καί ἡ ἀκατοίκητη γῆ μέ ὅλους τούς αἰῶνες καί γιά ὅλους τούς αἰῶνες θά ψάλλουν, ὁμολογώντας χάρη γιά τά ἀγαθά πού ἔγιναν ἀπό τόν Θεό» . «Καί κάθε κτίσμα πού ὑπάρχει στόν οὐρανό καί στήν γῆ καί κάτω ἀπό τήν γῆ καί στή θάλασσα καί ὅλα ὅσα ὑπάρχουν σ’ αὐτά» ὅλα εὐχαριστοῦν καί δοξολογοῦν μέσα στή Θεία Ἱερουργία, στήν λατρευτική σύν-οδο τῶν πάντων μέ τόν Θεό. Ὅλα λέγουν αὐτό πού διαβάζουμε στήν Ἀποκάλυψη: «Στόν καθήμενο ἐπάνω στόν θρόνο καί στό Ἀρνίο ἡ εὐλογία καί ἡ τιμή καί ἡ δόξα καί τό κράτος στούς αἰώνας τῶν αἰώνων» . Ἀμήν!


ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!
ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΩΝ: Ι. ΗΣΥΧ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥ- ΕΜΜΑΟΥΣ. ΛΑΓΚΑΔΑ

Πῶς ν' ἀντιμετωπίζουμε τό θάνατο τῶν οἰκείων μας

Ἡ κόρη σας πέθανε. Ἀφοῦ ξεχώριζε γιά τήν εὐσέβεια καί τήν καλοσύνη της, θά ἔπρεπε νά λέτε:

"Δόξα στ' ὄνομά Σου, Κύριε, πού τήν πῆρες τόσο γρήγορα, γιά νά μήν ἀπατηθεῖ ἀπό τούς πειρασμούς καί τίς μάταιες ἀπολαύσεις τοῦ κόσμου!". 

Ἐσεῖς ἀπεναντίας, θρηνεῖτε καί παραπονιέστε καί βαρυγγωμᾶτε… Γιατί; 

Ἐπειδή γλύτωσε ἀπό τά βάσανα τῆς πρόσκαιρης τούτης ζωῆς καί βρέθηκε στήν αἰώνια βασιλεία τοῦ Κυρίου;

Θά ἦταν, λοιπόν, καλύτερα νά ζοῦσε μερικά χρόνια ἀκόμα, νά σκλαβωνόταν στά πάθη καί τήν ἁμαρτία-κάτι συνηθισμένο γιά τίς κοπέλες τῆς ἐποχῆς μας καί μάλιστα τίς ὄμορφες, ὅπως ἦταν ἐκείνη-κι ἔτσι νά ἔχανε τήν αἰώνια ζωή; Τί σοφή μητέρα πού εἶστε!

Λυπᾶστε ἐπειδή ἡ κόση σας σώθηκε καί δέν καταστράφηκε!

Ὅσιος Θεοφάνης ὁ έγκλειστος

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

Αδιάλειπτη μνήμη του Θεού

Εξομολογήθηκες και κοινώνησες. Συγχαρητήρια! 

Εύχομαι τα θεία Μυστήρια να ζωογονήσουν το πνεύμα σου, να φέρουν την καρδιά σου πιο κοντά στον Κύριο, να δώσουν νόημα στη ζωή σου και να οχυρώσουν την ψυχή σου, για να μπορέσεις, αποκρούοντας αποτελεσματικά τις επιθέσεις του εχθρού, να ευαρεστήσεις τον Θεό. 

Πάνω απ’ όλα, πάντως, εύχομαι και ελπίζω να βιώνεις τη χαρά της σωτηρίας που έφερε ο Ιησούς Χριστός. Γιατί ο Χριστός βρίσκεται τώρα μέσα σου. Και όπου βρίσκεται ο Χριστός, εκεί είναι και η σωτηρία...

Κάποτε ταξίδευε ο Κύριος με τους μαθητές Του στη θάλασσα της Γαλιλαίας. Ξέσπασε, όμως, ανεμοθύελλα και το πλοίο τους κινδύνευε. Στο μεταξύ ο Ιησούς είχε αποκοιμηθεί. Οι απόστολοι Τον ξύπνησαν φοβισμένοι. «Δάσκαλε, δάσκαλε, χανόμαστε!», φώναξαν. Εκείνος τότε επιτίμησε τον άνεμο και την τρικυμία, κι έγινε γαλήνη. Ύστερα είπε στους μαθητές Του: «Πού είναι η πίστη σας;» (Λουκ. 8:22-25). 

Όποιος έχει πίστη στον Χριστό, όποιος είναι μαζί με τον Χριστό, δεν πρέπει να φοβάται. Ο Χριστός, λοιπόν, είναι τώρα μαζί σου! Μη φοβάσαι μήτε την εσωτερική μήτε την εξωτερική ταραχή. Κράτα ζωντανή την πίστη σου στον Κύριο και στη βοήθειά Του, και η καρδιά σου θα πει με βεβαιότητα: «Κι αν ακόμα πορευθώ, Κύριε, μέσ’ από μέρη που τα σκιάζει ο κίνδυνος του θανάτου, δεν θα φοβηθώ ότι μπορεί να πάθω κάποιο κακό, γιατί Εσύ είσαι μαζί μου» (Ψαλμ. 22:4), Όλοι όσοι κοινωνούν, μπορούν να ψάλλουν: «Ο Κύριος των δυνάμεων είναι μαζί μας. Βοηθός μας είναι ο Θεός του Ιακώβ» (Ψαλμ. 45:8).

Τώρα που έχεις ανακαινιστεί από τη θεία χάρη, τώρα που έχεις ενισχυθεί από το θείο έλεος, τώρα που έχεις αλλοιωθεί από τη θεϊκή παρουσία, βάδισε στο δρόμο του Κυρίου, που διάλεξες με τόση φιλοτιμία. Βάδισε σ’ αυτόν το δρόμο ως το τέλος της ζωής σου, έχοντας ως βακτηρία στην πορεία σου την αδιάλειπτη μνήμη του Θεού. Αγωνίσου επίμονα να κρατάς στο νου σου τον Θεό, ώσπου η μνήμη Του να μη σ’ εγκαταλείπει πια. Ο Κύριός μας βρίσκεται, σε κάθε τόπο και σε κάθε στιγμή, μαζί μας, δίπλα μας, μέσα μας. Εμείς, όμως, δεν είμαστε πάντα μαζί Του, γιατί, δεν Τον θυμόμαστε. Γι’ αυτό, άλλωστε, κάνουμε και πράγματα που ποτέ δεν θα κάναμε, αν Τον θυμόμασταν. Αγωνίσου, λοιπόν, ν’ αποκτήσεις την ευλογημένη αυτή συνήθεια. Δεν χρειάζεται παρά θέληση καιεπιμονή. Και δεν έχεις παρά απλώς να θυμάσαι πως ο Κύριος είναι κοντά σου, βλέπει τι κάνεις και γνωρίζει τι σκέφτεσαι. Στην αρχή θα δυσκολευτείς λίγο να κρατήσεις μέσα σου αμετάπτωτη αυτή τη σκέψη. Με τον καιρό και με την προσπάθεια, όμως, θα συνηθίσεις να την κρατάς. Σιγά-σιγά θα γίνει μόνιμο βίωμά σου. Και τότε θα δεις τη λυτρωτική επίδρασή της στην ψυχή σου, που θα πλημμυρίσει από ευλάβεια και θείο φόβο.

Εμείς οι ορθόδοξοι, για την ευκολότερη απόκτηση της αδιάλειπτης μνήμης του Θεού, έχουμε μιαν ειδική μέθοδο, την επανάληψη της σύντομης προσευχής «Κύριε, ελέησον!» ή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με!» ή «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ τού Θεού, ελέησόν με, τον αμαρτωλόν!». Αν ποτέ δεν έχεις ακούσει γι’ αυτή την προσευχή, που λέγεται ευχή του Ιησού, κι αν ποτέ δεν την έχεις κάνει, άρχισε από τώρα να την επαναλαμβάνεις. Όταν κάθεσαι, όταν βαδίζεις, όταν εργάζεσαι, όταν τρως, ακόμα κι όταν βρίσκεσαι στο κρεβάτι, λέγε χωρίς διακοπή και με προσήλωση της προσοχής στις λέξεις: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με!». Έπειτα από καιρό, η ευχή θα στερεωθεί στη γλώσσα και στο νου σου, κι έτσι θα επαναλαμβάνεται μόνη της. Η αδιάλειπτη αυτή προσευχή αποτρέπει τη διάχυση και περιπλάνηση των λογισμών, εμπνέει το φόβο του Θεού και συντηρεί την ευλάβεια.

Να είσαι ευδιάθετη και χαρούμενη τώρα που μπαίνεις στο δρόμο του Κυρίου, το δρόμο που οδηγεί στην ουράνια βασιλεία. Ο Χριστός και η πάναγνη Μητέρα Του να σε βοηθήσουν!

(Οσίου Θεοφάνους του Εγκλεἰστου, «Ο δρόμος της ζωής», εκδ. Ι.Μ.Παρακλήτου, Ωρωπός – Αττικής)

Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΩΝ ΕΦΡΑΙΜ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΩΤΗΣ

Ό παπα- Εφραιμ Κατουνακιώτης γεννήθηκε το 1912 στο Αμπελοχώρι Θηβών. Ό πατέρας του ονομάζονταν Ιωάννης Παπανικήτας και ή μητέρα του Βικτορία. Ό Γέροντας είχε σαν κοσμικός το όνομα Ευάγγελος. Τελείωσε το Γυμνάσιο αλλά ή Χάρις του Θεού έκλεινε στον Ευάγγελο τις κοσμικές θύρες της αποκατάστασης. Στην Θήβα, όπου είχε μετακομίσει ή οικογένεια του, ό Ευάγγελος γνώρισε τους γεροντάδες του τον 'Εφραίμ και τον Νικηφόρο.

Ή ζωή του Ευάγγελου ήταν καλογερική. Αγωνίζονταν πνευματικά με την ευχή του Ιησού, τις μετάνοιες, την νηστεία και κυρίως με την υπακοή. Ή μητέρα του αξιώθηκε να λάβει πληροφορία από τον Όσιο Εφραίμ τον Σύρο ότι το θέλημα του υιού της να γίνει μοναχός ήταν και θέλημα Θεού και πώς ό Ευάγγελος θα τιμήσει την μοναχική ζωή.

Την 14η Σεπτεμβρίου 1933 ό Ευάγγελος άφησε τον κόσμο ήλθε στην έρημο του Αγίου Όρους στα Κατουνάκια, στο ησυχαστήριο του Όσιου Εφραίμ του Σύρου και έβαλε μετάνοια στην συνοδεία των Γεροντάδων Εφραίμ και Νικηφόρου. Μετά την δοκιμασία του έκάρη μικρόσχημος μοναχός με το όνομα Λογγίνος. Το 1935 έγινε μεγαλόσχημος μοναχός από τον Γέροντα του Νικηφόρο και έλαβε το όνομα Εφραιμ. Τον επόμενο χρόνο χειροτονήθηκε Ιερέας.

Ό παπα-Εφραίμ αξιώθηκε και γνώρισε τον πρύτανη της ησυχαστικής ζωής τον διορατικό, προορατικό και άγιο Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή (1898 -1959) και συνδέθηκε πνευματικά μαζί του με την ευλογία του Γέροντα του Νικηφόρου. Ό Γέροντας Ιωσήφ με την σειρά του είχε διδαχθεί την απλανή πνευματική ζωή από τους περίφημους ησυχαστές μοναχό Καλλίνικο και Ιερομόναχο Δανιήλ. Επομένως ό παπα-Εφραίμ μας διδάσκει την επίμονη αναζήτηση για την πνευματική ζωή και την ανεύρεση απλανούς πνευματικού οδηγού, πού θα είναι «Εκδόσεις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως». Ό απλανής πνευματικός βλέπει τις δαιμονικές πλάτες και με τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα οδηγεί τα πνευματικά παιδιά του στον Παράδεισο.

Με αφορμή την υπακοή του παπα-Εφραιμ στον άγιο γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή θέτουμε τον προβληματισμό μήπως όσοι σήμερα κληρικοί και λαϊκοί αγωνίζονται για τον δήθεν εκσυγχρονισμό της Εκκλησίας, για την «λειτουργική αναγέννηση», για τον οικουμενισμό, για τον συνδυασμό εξομολογήσεως και ψυχιατρικής η όσοι κάνουν ταξίδια αναψυχής και ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις με ανθρώπους του Πάπα στο Βατικανό δείχνουν ότι δεν βρήκαν ή δεν θέλησαν να αναζητήσουν πνευματικούς Πατέρες με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και επομένως δεν βιώνουν την υπακοή όπως την διδάσκουν οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας.
Μήπως «θεολογούν» με βάση τον εγωισμό τους και δεν γνωρίζουν την κοπή του θελήματος, πού κάνει τους υποτακτικούς δοχεία του Αγίου Πνεύματος; Μήπως αναζήτησαν πνευματικό, για να τους αναβιβάσει σε κοσμικά ή εκκλησιαστικά αξιώματα και όχι, για να τους οδηγήσει στον Παράδεισο;

Ό μακαριστός παπα-Εφραίμ διαχώρισε την γνήσια υπακοή από την αρρωστημένη όταν συμβούλευσε κοινοβιάτη μοναχό να κάνει υπακοή στον Γέροντα του όχι σαν ζώο αλλά από αγάπη και ζήλο Θεού.

Ό άγιος Γέροντας Ιωσήφ ό Ησυχαστής έδωσε ένα πρόγραμμα ησυχαστικής ζωής στον παπα-Εφραίμ, για να καλλιεργεί την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, υιέ του Θεού, ελέησαν με», να έχει φυλακή των αισθήσεων και τον οδήγησε στην κάθαρση της καρδίας καί τον θείο φωτισμό.
Άραγε οι σύγχρονοι εισηγητές του εκσυγχρονισμού στην Εκκλησία ή του οικουμενισμού καλλιέργησαν την ευχή σε τέτοιο σημείο καί άραγε ομολόγησαν ότι είπε ό παπα-Εφραίμ στον Γέροντα Ιωσήφ πως εξαιτίας της υπακοής και της ευχής έτρεχαν ποτάμι τα δάκρυα του και πώς καίγονταν ή καρδιά του για τον Χριστό; Άραγε στα οίκουμενιστικά συνέδρια τηρείται φυλακή των αισθήσεων, όταν υπάρχουν χορευτικά θεάματα;

Ό παπα-Εφραίμ με την ευλογία του Γέροντος Ιωσήφ εντρύφησε στην «Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών» και ελάμβανε τις συμβουλές των Νηπτικών Πατέρων για τον αγώνα του. Δεν διάβαζε ούτε βιβλία ψυχιατρικής, ούτε «κουλτουριάρικα» αναγνώσματα δια πνευματικές επιδείξεις στα σαλόνια, ούτε είχε τον φόβο μήπως τον αποκαλέσουν οι κοσμικοί κύκλοι «φονταμενταλιστή».
Άλλωστε και ό μακαριστός γέροντας Παΐσιος ό Αγιορείτης θεωρούσε τα βιβλία αυτά ανούσια, πού στερούν τον πολύτιμο χρόνο μας και πολλά από αυτά όταν του δωρίθηκαν τον ζέσταναν στο τζάκι τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

Το 1973 έκοιμήθη ό Ιερομόναχος Νικηφόρος ό Γέροντας του παπα-Εφραίμ. Ό Γέροντας μετά το 1980 είχε συγκροτήσει συνοδεία και τήρησε την εντολή του Γέροντος Ιωσήφ να αποκτήσει συνοδεία μετά τον θάνατο του παπα-Νικηφόρου. Επομένως ό παπα-Εφραίμ πρώτα έφθασε στην κάθαρση και κατόπιν έγινε ό ίδιος Γέροντας. 'Η πράξη αυτή ας γίνει οδηγός σε επίδοξους αυτοανακηρυχθέντες πνευματικούς «Γεροντάδες», πού δεν γνωρίζει ή αριστερά τι ποιεί ή δεξιά.
Ό παπα-Εφραίμ πολέμησε τον μεγάλο εχθρό της πνευματικής ζωής την κενοδοξία. Οι θυσίες του γίνονταν για τον Χριστό καί όχι για προσδοκώμενο έπαινο από τους ανθρώπους.

Κάποτε ένας νέος ζήτησε από καλογέρι του παπα-Εφραίμ μία είκονίτσα από το κελί του Γέροντα. Ό μοναχός πήρε ευλογία από τον παπα-Εφραίμ να την δώσει και μόλις ο νέος άρχισε να σκέφτεται πονηρά και με τον λογισμό, πώς θα κάνει επίδειξη στην πόλη του με την είκονίτσα, πού θα του έδινε ό παπα-Εφραίμ, ό μακαριστός άγιος γέροντας πήρε πληροφορία από τον Θεό και έδωσε εντολή να μη δοθεί το εικονάκι Άραγε πολεμούν οι εκσυγχρονιστές της εκκλησιαστικής ζωής ή οι οικουμενιστές το πάθος της κενοδοξίας; Μήπως φιλοδοξούν με τον εκσυγχρονισμό ή τον οικουμενισμό να αφήσουν «εποχή» και όνομα εκκλησιαστικού «αναμορφωτή»;

Ή θ. Λειτουργία για τον παπα-Εφραίμ ήταν συγκλονιστικό και βιωματικό γεγονός. Είχε εκμυστιρευθεί σε Ιερομόναχο πνευματικό φίλο του ότι από την πρώτη θεία Λειτουργία πού τέλεσε, έβλεπε αισθητά την Χάρη του Θεού να μεταβάλλει τα. θεία δώρα. Μάλιστα, μετά τον καθαγιασμό των τιμίων δώρων, έβλεπε τον ίδιο τον Χριστό μέσα στο δισκάριο και ήταν αδύνατον να. συγκρατήσει τα δάκρυα του, όταν έφθανε στο τεμαχισμό του Σώματος του Χριστού. Έβρεχε με τα δάκρυα του το αντιμήνσιο κατά την θεία Λειτουργία και έβλεπε δεξιά και αριστερά τους αγγέλους να συλλειτουργούν.

Όμως ό παπα-Εφραίμ δεν αναφέρθηκε ποτέ σε «λειτουργική αναγέννηση» και μάλιστα ζητούσε σε κοινοβιάτες, πού βρίσκονταν στα εξωτερικά διακονήματα να μη παραλείπουν το ψαλτήρι.
Μήπως, όσοι θέλουν την «λειτουργική αναγέννηση» θα ήταν καλό να φθάσουν στα πνευματικά μέτρα του παπα-Εφραίμ και αφού γίνουν θεοφόροι, να δοκιμάσουν να προτείνουν τις λύσεις τους;

Ό παπα- Εφραίμ ήταν κοσμημένος με το διορατικό χάρισμα και έβλεπε την πνευματική κατάσταση κάθε κληρικού ή μοναχού και έδιδε τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα για την πρόοδο στην πνευματική ζωή.

Ή Χάρις του Θεού είχε κοσμήσει τον παπα- Εφραίμ και με το προορατικό χάρισμα, γι 'αυτό και έβλεπε καταστάσεις πού έρχονταν (όπως ό σεισμός του 1977 στην Θεσσαλονίκη), αλλά και πολλές φορές είχε προσφωνήσει λαϊκούς ακόμα και μικρά παιδιά με τα ονόματα πού έλαβαν μετά από χρόνια στην μοναχική τους κούρα. Μάλιστα, κάποιος φοιτητής έστειλε μία περιληπτική και χωρίς λεπτομέρειες επιστολή στον μακαριστό Γέροντα και έλαβε απάντηση από τον παπα-Εφραίμ, πού του περιέγραφε με λεπτομέρειες την πνευματική του κατάσταση ακόμα και κατασταθείς στον χώρο πού διέμενε ό φοιτητής χωρίς αυτός να τίς έχει προαναφέρει.

Κάποτε άγνωστοι μεταξύ τους κληρικοί συναντήθηκαν στον δρόμο για τα Κατουνάκια και όταν έφτασαν στον παπα-Εφραίμ, ό μακαριστός άγιος Γέροντας άρχισε να επιπλήττει έναν από τους κληρικούς, πώς δεν είναι παπάς αλλά μασόνος, πού έβαλε ράσο, για να κατασκοπεύει το Αγιον Όρος. Ό μασόνος παραδέχτηκε την ραδιουργία του.

Άραγε, μπορούν σήμερα οι εκσυγχρονιστές του εκκλησιαστικού βίου μας οίκουμενιστές ως ό παπα-Εφραίμ ό Κατουνακιώτης να προειδούν την χαρά, πού θα έχουν οι μασόνοι και οι άνθρωποι της «Νέας Εποχής» κάθε φορά πού θα αλλοιώνεται το ορθόδοξο φρόνημα είτε στα πλαίσια του οικουμενισμού, είτε στους ψευδοδιαλόγους με τους Παπικούς και τις ψευδοενώσεις με τους μονοφυσίτες είτε στην αλλοίωση της θείας Λειτουργίας στα πλαίσια της «λειτουργικής αναγέννησης»;

Ό παπα-Εφραίμ έζησε εμπειρίες, πού μόνο οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί μπορούν να ζήσουν, μακριά από παπικές ή προτεσταντικές πλάνες.

Κάποτε ένας ηγούμενος, δύο θεολόγοι και ένας φοιτητής ζήτησαν από τον παπα-Εφραίμ να τους εξηγήσει την ευωδιά των αγίων λειψάνων. Ό Γέροντας έσκυψε το κεφάλι του στο μέρος της καρδιάς και προσεύχονταν. Ό τόπος γέμισε ευωδιά και ό παπα-Εφραίμ τους είπε πώς επειδή δεν μπορούσε ό ίδιος να το εξηγήσει παρακάλεσε τον Θεό να απαντήσει στους συνομιλητές.

Μπορούν άραγε όσοι πηγαίνουν σε διάλογους με τον Πάπα ή σε συνέδρια οίκουμενιστικά να μιλήσουν με το πρακτικό παράδειγμα της αγιότητας και όχι με ορθολογιστικά επιχειρήματα;

Ό παπα-Εφραίμ αισθάνονταν τις αμαρτίες σαν δυσοσμία. Κάποιος επίσκοπος μέσω τρίτου ρώτησε τον μακαριστό άγιο Γέροντα για τον οικουμενισμό. Ό Γέροντας έκανε προσευχή, για να τον πληροφορήσει ό Θεός και τότε ξεχύθηκε μία δυσωδία με γεύση ξινή, αλμυρή και πικρή, πού τον γέμισε με αποτροπιασμό.

Άραγε, μπορούν να αναρωτηθούν όσοι λαμβάνουν μέρος σε οίκουμενιστικά συνέδρια τι θα ένοιωθε αν ήταν παρών ό μακαριστός Γέροντας;

Ή παρακαταθήκη του μακαριστού παπα-Εφραίμ για την ενότητα των Ορθοδόξων ήταν σαφής «Το σχίσμα εύκολα γίνεται, ή ένωση είναι δύσκολος».

Άραγε, πόσο απήχηση έχουν σήμερα τα λόγια ενός θεοφόρου σύγχρονου Πατρός;

Ό παπα-Εφραίμ αναδείχθηκες με την Χάρη του Θεού και πρακτικός οδηγός στην ποιμαντική του γάμου και της οικογενείας, γιατί βοήθησε πολλούς νέους να καταλήξουν στον γάμο χωρίς να τους πιέσει γι' αυτό αλλά και οι επιστολές του, πού σώζονται, αποτελούν πνευματική παρακαταθήκη και «σχολή γονέων» χωρίς ψυχολογικές και φιλοσοφικές θεωρίες για τις αγωνιζόμενες πνευματικά οικογένειες.

Το 1996 ό παπα-Εφραίμ έπαθε εγκεφαλικό επεισόδιο και έπεσε σε ακινησία. Δεν γόγγυσε καθόλου αλλά δοξολογούσε τον Θεό. Μας αφήνει το άγιο παράδειγμα του για την αντιμετώπιση των ασθενειών.

Στις 14/27 Φεβρουαρίου 1998 ό παπα- Εφραίμ Κατουνακιώτης ό θρύλος του 'Αγίου Όρους παρέδωσε την αγιασμένη ψυχή του στα χέρια του Δημιουργού του, πού υπηρέτησε από την νεότητα του.

Λέγουν πώς κάποτε ρωτήσανε έναν υπερήλικα, πού ζούσε τον 19ο αιώνα, να πει το συγκλονιστικότερο γεγονός στην ζωή του. Ό υπερήλικας απάντησε ότι όταν ήταν μικρός είδε και άκουσε τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό.

Και ή δική μας γενιά αξιώθηκε να γνωρίσει τα εύοσμα άνθη του Αθωνικού Μοναχισμού, τον Γέροντα Παίσιο και τον παπα-Εφραίμ τον Κατουνακιώτη, πού μας καλούν να ακολουθήσουμε την ζωή τους.

Ε.Κ Πηγές:
1. «Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης», Έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου Όσιου Εφραίμ, Κατουνάκια Αγίου Όρους.
2. ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΥ «Ό Χαρισματούχος Υποτακτικός Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης», Έκδοση Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου Άγιου Όρους.
3. Περιοδικό «Όσιος Γρηγόριος» Τεΰχος 25, "Εκδοση Ιεράς Μονής Όσιου Γρηγορίου Αγίου Όρους.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2005

ΕΥΧΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΥΜΟΝ.

Ἰησοῦ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ὁ πρᾳΰς καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, κατάπεμψον κατὰ τὸ μέγα καὶ πλούσιον ἔλεός σου καὶ ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν τὸ πνεῦμα τῆς εἰρήνης καὶ τῆς πραότητος, ἵνα εἰρηνεύοντες ἐκ τοῦ κακίστου πάθους τοῦ θυμοῦ, μνημονεύομεν ἀεὶ τοῦ ἐνδόξου καὶ φοβεροῦ ὀνόματος σου μετὰ καρδίας γαληνιώσης. Ἰησοῦ, τὸ ἀρνίον τὸ ἄκακον, τὸπροσφερόμενον ἐνώπιον τοῦ οὐρανίου Πατρὸς θυσία ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ἀχρείων, ἐπάκουσον ἡμῶν ἐν τῇὥρᾳ ταύτῃ δεομένων σου καὶ ἐλευθέρωσον ἡμᾶς ἐκ τοῦ φοβεροῦ τοῦ θυμοῦ πάθους, διότι ἀπολλύμεθα ἐξ αὐτοῦ καὶ δὲν δυνάμεθα ποτὲ να ἀφιερωθῶμεν εἰς τὴν ἀγάπην σου καὶ εἰς τὸ θέλημά σου τὸ ἅγιον, ἐνόσω ὑπὸ τοῦ πάθους τούτου κατεχόμεθα. Ἰησοῦ ἀνεξίκακε, ὁ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ ὑπὲρ τῶν σταυρωσάντων σε πρὸς τὸν οὐράνιόν σου Πατέρα προσευχόμενος, ποίησον καὶ ἡμᾶς τοιούτους, ὥστε να προσευχόμεθα ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων καὶ κακοποιούντων ἡμᾶς,ἵνα οὕτω γενώμεθα μιμηταί σου καὶ δοξάζεται καὶ δι΄ ἡμῶν τὸ Πανάγιον Ὄνομά σου, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Κύριε ῥῦσαι με ἀπὸ θυμοῦ καὶ ὀξυχολίας, καὶ δώρησαί μοι πραότητα καὶ μακροθυμίαν. Κύριε, ῥῦσαι με ἀπὸ τοῦψεύδους καὶ τῆς καταλαλιᾶς καὶ τῆς κατακρίσεως, καὶ δώρησαί μοι ἐν πάσῃ ἀλήθειᾳ καὶ συμπαθείᾳ προσέχειν καὶὁμιλεῖν ἐν τῷ συντυγχάνειν με τοῖς ἀδελφοῖς μου. Κύριε, ῥῦσαι με ἀπὸ τῆς καυχήσεως καὶ τῆς ἀργολογίας καὶ δώρησαί μοι ταπείνωσιν καὶ σιωπήν. Κύριε, ῥῦσαι με ἀπὸ τῶν παραπτωμάτων τῆς γλώττης μου, ὅτι καθ΄ ἑκάστην ἁμαρτάνω δι΄ αὐτῆς ὁ τάλας καὶ οὐκ αἰσθάνομαι. Κύριε, ῥῦσαι με ἀπὸ τῆς ὀλεθρίου κενοδοξίας καὶ καθάρισόν με ἀπὸ τῶν κρυφίων μου. Κύριε, δώρησαί μοι ταπεινοφροσύνην βαθεῖαν, ἀήττητον καὶ κατάνυξιν τῇ καρδίᾳ μου, ὅπως κλαύσω τὰς ἀνομίας μου καὶ ἐξάλειψον πάσας τὰς ἁμαρτίας μου, καὶ ἐν μετανοίᾳ ἀληθεῖ καὶ ἐξομολογήσει, καὶ ἐν συνειδότι ἀκαταγνώστῳκαὶ ἐν πίστει καθαρᾷ καὶ ἀμωμήτῳ τὴν ἐμὴν εὐδόκησον τελευτήν. Πρεσβείαις τῆς παναχράντου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ πάντων σου τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

 

Λεοντίου Μοναχού Διονυσιάτου

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

 

ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

«δεν υπάρχει κάτι καλυμμένο που να μην αποκαλυφθεί, και κρυπτό που να μην γνωσθεί». (Ματθ. Ι-26)

     01.1.1.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΗ:

     Ένας μύθος του Αισώπου αναφέρεται στην λογομαχία που είχε κάποτε ένα αρνί με ένα λύκο.

     Το αρνί που στεκόταν σε ψηλό πύργο επάνω, κορόϊδευε τον λύκο που περνούσε από κάτω στο δρόμο. Τον αποκαλούσε κακό θηρίο και αιμοβόρο. Ο λύκος τότε στράφηκε και του είπε: «Δεν με περιπαίζεις εσύ, αλλά ο πύργος πάνω στον οποίο στέκεσαι»!  Αν δεν υπήρχε ο πύργος, ο λύκος θα έτρωγε το πρόβατο.

άνω ο Ιωάννης ο Θεολόγος με τον μαθητή του Πρόχορο

Αυτό αναλογιζόμαστε και εμείς, τολμώντας τώρα να γράψουμε ερμηνεία στην Αποκάλυψη.    Δεν θεωρούμε δική μας τη δύναμη να το κάνομε, αποκαλύπτοντας μάλιστα την κακία των πονηρών πνευμάτων, αλλά τη δύναμη μας τη δίνει η Εκκλησία, και η μετά Θεόν προστάτης μας, η Παναγία, που είναι «της Εκκλησίας ο ασάλευτος Πύργος» (χαιρετισμοί).          η Πάτμος στην οποία εξόριστος έλαβε την Αποκάλυψη ο Ιωάννης

    Το προφητικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, η «Αποκάλυψις του Ιωάννου», έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς Χριστιανούς να προσπαθήσουν μια ερμηνεία του,

και μια επαφή γενικότερα με το προφητικό πνεύμα της Βίβλου. Σε άλλους για ωφέλεια πνευματική, σε άλλους για ακαδημαϊκού τύπου έρευνα και άλλους για να προβάλλουν τον εαυτό τους...

     Αυτοί οι τελευταίοι ως μη αναζητητές της Αληθείας δημιούργησαν πολλές πλάνες. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ερμήνευσαν την Αποκάλυψη με τρόπο θεόπνευστο και την παρέδωσαν σε όλες τις επόμενες από αυτούς γενιές.

     Στις μέρες μας υπάρχουν όλα όσα βοηθούν στην κατανόηση του προφητικού αυτού βιβλίου: και τα κείμενα των Πατέρων, και οι γνώσεις για μια ιστορικού τύπου προσέγγιση των γεγονότων που αναφέρονται στην Αποκάλυψη, και οι εμπειρίες από την διάδοση που είχαν οι διάφορες κατά καιρούς πλάνες.

     Παρουσιάζεται εδώ μια σύντομη ερμηνεία του βιβλίου της Αποκαλύψεως που προσθέτει ερμηνευτικά σχόλια και στα γεγονότα που δεν είχαν λάβει ιστορική υπόσταση όταν οι Πατέρες της Ορθοδοξίας έγραφαν τη δική τους Θεοφώτιστη ερμηνεία. Επειδή ένα είναι το Πνεύμα που φώτισε και φωτίζει Προφήτες, Αποστόλους και Διδασκάλους της Εκκλησίας, πρέπει και η ερμηνευτική απόδοση του κειμένου της Αποκάλυψης να γίνεται, και εδώ αυτό προσπαθείται συν Θεώ, σε συμφωνία με το πνεύμα των άλλων Ιερών Γραφών και παραδόσεων. Εξ άλλου ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος χρησιμοποιεί στην Αποκάλυψη νοήματα του αυτού πνεύματος με τα υπόλοιπα ιερά βιβλία της Γραφής, ακόμη και εκφράσεις παρεμφερείς προς αυτές των προφητών, κυρίως των Ιεζεκιήλ και Δανιήλ.

Στα σημεία που υπάρχουν αναφορές στην Αποκάλυψη σχετικά με εξωτερικά φαινόμενα, όπως πείνες, σεισμούς κλπ, καλό είναι να ακούμε τη γνώμη και τα στοιχεία των επιστημονικών ερευνητών, ακόμη και των μη Ορθοδόξων, αλλά να μην νομίσουμε σε καμμιά περίπτωση, ότι η Αποκάλυψη εστιάζεται σε αυτά.

άνω το Σπήλαιο της Αποκάλυψης

      Το κέντρο της Αποκάλυψης είναι πνευματικό, αφορά τις άϋλες ψυχές, αλλά κατά ένα τρόπο που διαφεύγει της γνώσης των εξωτερικών ερευνητών τα αόρατα και άϋλα «τοις ποιήμασι νοούμενα καθοράται», δηλ. τα πνευματικά γίνονται αντιληπτά μέσω των δημιουργημάτων, από την αρχή της Δημιουργίας, από κτίσεως κόσμου.  «Λοιπόν υπάρχουν έργα του Θεού αόρατα, τα οποία συμβαίνει να είναι κρυμμένα από εμάς, για τα οποία και ο θεσπέσιος Απόστολος συμμαρτυρεί και λέγει διότι τα αόρατα (έργα Του) από τότε που κτίσθηκε ο κόσμος δια των (ορατών) δημιουργημάτων εννοούμενα βλέπονται», εξηγεί και ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας. Στην Αποκάλυψη φανερώνονται πολλά Ουράνια Μυστήρια μέσω παραστάσεων αντιληπτών κατά το δυνατόν από τους ζώντες ανθρώπους.

Κάτω η θέση της Πάτμου στο χάρτη:

      Ο προφήτης και βασιλιάς Δαβίδ μελετούσε κατ’ αυτόν τον τρόπο, διδασκόμενος και από το παρελθόν: «Θυμήθηκα τις αρχαίες ημέρες και μελέτησα σ’ όλα τα έργα Σου, στα δημιουργήματα των χεριών Σου μελετούσα». Δηλ. ομολογεί ότι θυμόταν τι συνέβαινε τον παλιότερο καιρό μελετώντας τα βιβλία της Γραφής, γιατί η Δημιουργία και όλη η πορεία του αρχαίου θεοκρατικού Ισραήλ ήταν καταγραμμένη από την εποχή του Μωϋσή σ’ αυτήν, διδασκόμενος και από όλα τα δημιουργήματα του Θεού.

     Επειδή «αι ημέραι πονηραί εισί» (Εφ. Ε-16) συνηθίζεται να μελετάμε με θαυμασμό τα ανθρώπινα “επιτεύγματα”. Όμως κατά τον Εκκλησιαστή «ιδού τα πάντα ματαιότης» και ανάπαυση στις αιώνιες ψυχές δεν υπάρχει από αυτά τα πρόσκαιρα. Τα αφιερωμένα στον (αληθινό) Θεό, όμως, κτίσματα μας βοηθάνε να ατενίζομε σ’ Αυτόν, διότι αποτελούν υλοποιημένες εκφράσεις όσων αφορούν τη σωτηρία μας και του συνδεόμενου με μας πνευματικού κόσμου. Ακόμα και ο παλιός ναός των Ιουδαίων συμβόλιζε το σώμα του Σωτήρος Χριστού όπως ο ίδιος ανέφερε στους Ιουδαίους: «Καταλύστε αυτόν τον ναό και Εγώ σε τρεις ημέρες θα τον ανεγείρω... εκείνος δε έλεγε περί του ναού του σώματος Αυτού» (Ιω. Ιβ 19-21). Η αντιστοίχηση αυτή, βέβαια, έπαψε να ισχύει από τότε που σχίστηκε το καταπέτασμα του ναού. Τότε η χάρη του Θεού έφυγε από τα ιερά των Ιουδαίων, επειδή σταύρωσαν τον Μεσσία.

      Δεν είναι όλα τα αφιερώματα προς τον Θεό δεκτά αν δεν είναι της αποδοχής Του. Είτε μέσω κάποιων γενικότερων κανόνων, για το πως πχ πρέπει να χτίζεται και να καθαγιάζεται κάθε εκκλησία, είτε μέσω πιο συγκεκριμένων υποδείξεων, όπως πχ στους Ιουδαίους είχε υποδειχθεί σαν τόπος λατρείας ο τότε ναός της Ιερουσαλήμ και μόνον αυτός, διότι ένας ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας που το σώμα του συμβόλιζε ο ναός. Ο χάλκινος όφις, προτύπωση του Σταυρού, υψώθηκε από τον Μωϋσή στην έρημο, όχι από απλή δική του πρωτοβουλία, αλλά κατ’ εντολή του Θεού, για να γιατρεύει όλους όσους ατένιζαν σ’ αυτόν.

     Οι Πατέρες δίνουν σημασία και στα ονόματα των δημιουργημάτων, ιδιαίτερα τα αναφερόμενα στη Βίβλο. Πώς, ρωτάει ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης, κάποιος να παραδράμει την σπουδαία εκείνη και φροντισμένη φιλοσοφία, όπου λέγεται ότι, «όχι μόνο στα δημιουργήματα γίνεται φανερή η μεγαλοπρέπεια του Δημιουργού, αλλά και δια των ονομάτων τους δείχνεται η σοφία του Θεού, επειδή με τρόπο οικείο (συγγενικό) και προσφυώς, σε καθένα από τα γενόμενα ταίριαξε τις προσηγορίες (δηλ. τα ονόματά τους)»; (Κατά Ευνομίου).

     Στη Χριστιανική γραμματεία, από την εποχή των πρωτοπλάστων, υπάρχει συμμετοχή στα γεγονότα, τόσο των ανθρώπων, όσο και του Θεού. Το περιβάλλον υφίσταται τα αποτελέσματα από την επίδραση πάνω του των δύο αυτών θελήσεων, Θεού και ανθρώπων.

     Δεν υπάρχει πεπρωμένο (κισμέτ) στο οποίο πρέπει οι Χριστιανοί να υποταχτούν. Οι προφητείες είναι διαφόρων επιπέδων εξαρτώμενες από την θέληση του Θεού και την οξύτητα της πνευματικής αντίληψης του προφητεύοντος. Και δεν πρέπει το θεολογικά πνευματικό να συγχέεται με το κοσμικά πνευματικό που είναι η διανόηση χωρίς διάκριση καλού και κακού. 

     Στο βιβλίο της Αποκάλυψης προφήτης είναι ο πιο ικανός στην φανέρωση Μυστηρίων, ο απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, που άκουγε από Αυτόν τα απόρρητα προσπίπτοντας στο στήθος Του. Για τον λόγο αυτό δεν είναι παράδοξο που ο Ιωάννης ανεβαίνει μέχρι τον θρόνο του Θεού καταγράφοντας το πως παίρνονται εκεί οι αποφάσεις που αφορούν τα πράγματα της Γης. Ο Υιός του Θεού από την αρχή φανερώνει στον Ιωάννη ότι είναι θέλημά του να πληροφορηθούν οι Χριστιανοί τα μέλλοντα να συμβούν στην Οικουμένη, δοσμένα με πνευματικό τρόπο στην Αποκάλυψη, ώστε να γνωρίζουν ότι όλα ελέγχονται από Αυτόν και να μην φοβούνται, αλλά για όλα να ευχαριστούν τον Θεό. Οι άνθρωποι αποφασίζουν ελεύθερα αλλά βοηθούνται ανάλογα με το πνευματικό τους ενδιαφέρον.

      Τα μη Χριστιανικά φιλοσοφικά - θρησκευτικά συστήματα αναφέρονται εν μέρει σε παρόμοια θέματα με την Αποκάλυψη, μιλάνε για το τέλος του κόσμου ή την αλλαγή καταστάσεων στο πέρασμα του χρόνου, αλλά οι αναλύσεις τους δείχνουν την έλλειψη γνώσεων περί πνευματικού κόσμου, κινούνται σε ερμηνείες και αξιολογήσεις στο υλικό πεδίο. Από αυτή την άποψη ο σύγχρονος άνθρωπος με τους υπολογιστές και τα ηλεκτρονικά συστήματα παρατήρησης που σαρώνουν τα πάντα από το διάστημα μέχρι τους βυθούς των ωκεανών, είναι πιο εύκολο να κάνει σωστότερες προβλέψεις...

Η Ανάστασις του Κυρίου.(Απόσπασμα απο το βιβλίο-O ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ του ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΥ Γ. ΦΑΡΡΑΡ)

 Μετάφραση. Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη

Καθ’ ην στιγμήν ο Χριστός απέθνησκε, τίποτε δεν ηδύνατο να φανή ασθενέστερον, οικτρότερον, καταδικασμένον εις όνειδος και απώλειαν ή η Εκκλησία την οποίαν είχεν ιδρύσει. Είχεν αύτη δράκα ασθενών οπαδών, εκ των οποίων ο τολμηρότερος είχεν αρνηθή τον Κύριόν του μετά βλασφημίας, και ο πλέον αφωσιωμένος Τον είχεν εγκαταλίπει και είχε φύγει. Ήσαν πτωχοί, ήσαν αμαθείς, απέλπιδες. Δεν είχον ούτε Συναγωγήν ούτε ρομφαίαν. Εάν ωμίλουν την ιδίαν γλώσσαν των, αύτη τους επρόδιδε διά της ιδιωματικής διαλέκτου· εάν ωμίλουν την διαδεδομένην ελληνικήν, εφαίνετο εις το στόμα των ως χυδαϊκή παρεφθαρμένη. Τόσον ασθενείς ήσαν και άσημοι, ώστε μεγάλη τόλμη θα ήτο να προείπη τις δι’ αυτούς το πολύ Γαλιλαϊκήν τινα παρασυναγωγήν. Πως συνέβη ώστε οι αμβλείς ούτοι και αμαθείς άνθρωποι, με τον ξύλινον Σταυρόν των, κατεθριάμβευσαν των θανασίμων γοητειών σαρκικής μυθολογίας, κατέκτησαν Βασιλείς και στρατούς, και υπέταξαν τον κόσμον;
Τι ήτο το ποιήσαν την δύναμιν να εξέλθη τελέα εκ της εξουθενωμένης αδυμίας; Μία υπάρχει και μόνον μία δυνατή απάντησις, η Ανάστασις εκ νεκρών. Όλη αύτη η μεγάλη επανάστασις ωφείλετο εις την δύναμιν της του Χριστού αναστάσεως.
Ο ήλιος κατήρχετο ήδη εις την δύσιν, και η ημέρα του Σαββάτου επέκειτο. «Ην δε μεγάλη η ημέρα εκείνη του Σαββάτου», Σάββατον συνάμα και Πάσχα. Οι Ιουδαίοι είχον λάβη πάσαν προφύλαξιν όπως προλάβωσι την βεβήλωσιν ημέρας τόσον ιεράς, κ’ εφρόντισαν ευθύς μετά τον θάνατον περί της αποκαθηλώσεως των θυμάτων. Διά το σώμα του Ιησού είχε παρουσιασθή άνθρωπος όπως λάβη άδειαν παρά του Πιλάτου να το θάψη.

Σκέψεις, απόψεις και προβληματισμοί για ένα βιοθεολογικό θέμα, με αφορμή ένα δίπτυχο μνημόνευσης κεκοιμημένων

επιμέλεια έρευνας:πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου

Εισαγωγικά.
Σε μια από τις Σαββατιάτικες Θείες Λειτουργίες της περασμένης  Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δόθηκε για μνημόνευση το παρακάτω «δίπτυχο κεκοιμημένων».

Όπως φαίνεται στο δίπτυχο, σαν τέταρτο όνομα γράφεται «άγνωστος δότης». Πρόκειται, κατά πάσα πιθανότητα, για δωρητή οργάνων, για μεταμόσχευση που πραγματοποιήθηκε.
Γνωρίζοντας τα πνευματικά και ηθικά προβλήματα που προκύπτουν από τις δωρεές οργάνων προκύπτει  το εξής θέμα. Μνημονεύεται ή όχι «ο άγνωστος δότης «;
Το θέμα τέθηκε σε συζήτηση σε ένα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα κυριότερα ενδιαφέροντα αποσπάσματα από  την συζήτηση  δημοσιεύουμε  στην συνέχεια.
Η συζήτηση συνεχίζεται..
Ευχαριστούμε όλους τους διαδικτυακούς φίλους  που συμμετείχαν στην συζήτηση αυτή και που εμφανίζονται  στο άρθρο με τα αρχικά γράμματα του ονοματεπώνυμου.
π..Δ.Α.

Αποσπάσματα από την διαδικτυακή συζήτηση

Φ.Π. κ εν παση περιπτωσει, υπαρχουν κ πολλοι ιερεις/μοναχοι που εχουν δεχθει μεταμοσχευση… αρα, πού οδηγειται η συζητηση/σκεψη;!… η μνημονευση ειναι ανθρωπινο καθηκον μας. η αποδοχη επαφιεται στη Θεια Βουληση.
π.Δ.Α..Διρευνούμε την ηθική διάσταση της δωρεάς-αυτοθυσίας του δότη και τις συνέπειες σε εκκλησιαστικό επίπεδο.
Φ.Π. μα, το ερωτημα ηταν αν θα μνημονευσετε τον  αναγραφομενο.
……………………………………………………………………………………………..
π.Δ.Α. Η ηθική-πνευματική διάσταση του θέματος έχει σχέση με την μνημόνευση. Με απλά λόγια το θέμα είναι. Θέτει ο δότης με την πράξη του τον εαυτό του εκτός εκκλησίας και συμπεριλαμβάνεται σε αυτούς που εκούσια αφαίρεσαν την ζωή τους ή όχι;Ή πρέπει  θεωρούνται όλοι οι δότες ότι πράττουν ¨εν αγνοία» και μέχρι πότε θα ισχύει αυτό;
 Δ.Ρ.Και αν ο δοτης ηταν σε κωμα και αλλοι αποφασισαν γι αυτον; δυσκολο…
Φ.Π οταν εχετε ονοματα προς μνημονευσιν κανετε την ιδια ερευνα για το καθενα απο αυτα;!! ε, αυτος κ ο Κυριος, γνωριζουν.
Π.Ν. Και η απορία μας παραμένει: Πώς είναι δυνατόν να μη αποσαφηνίζεται τουλάχιστον από πού κρατά η σκούφια του «αγνώστου δότη» μιάς και η «δωρεά οργάνων» είναι διεθνές πρακτική και λαμβάνονται μοσχεύματα εξ της υφηλίου;! Εάν ο «άγνωστος δότης» είναι Παπιστής ή Προτεστάντης θα μνημονευθεί; Και αυτός ο οποίος τον έγραψε, εικάζουμεν, ότι θα τον αγνοεί ή γνωρίζει ότι είναι Ορθόδοξος Χριστιανός; Ωστόσο, είναι δυνατόν να μνημονεύουμε  αγνώστους και ανώνυμους εις της ιερά Πρόθεση; Απλά απορούμεν πάτερ, ωστόσο, καλή ευκαιρία ήτο για να αρχίσουσιν τέτοιες συζητήσεις δημοσίως, μιάς και αγνοούμεν πάμπολλα……
Π.Ν. Γράφει η κ.Φ.Π.: «οταν εχετε ονοματα προς μνημονευσιν κανετε την ιδια ερευνα για το καθενα απο αυτα;!! » Δεν νομίζετε, ότι κάνετε λογικά σφάλματα; Ο «άγνωστος δότης» σας φαίνεται για όνομα; Και πάλιν να επαναλάβουμεν το λογικό ερώτημά μας: Ποιός μπορεί να μας πει με τα απολύτου βεβαιότητος, ότι οί άλλοι μακαρίτες αδελφοί μας, που αναγράφονται εκεί, δεν είναι «δότες»; Δηλαδή, από πότε εγκαινιάσαμεν τέτοιου είδους πρακτική εις την ιερά πρόθεση; Λόγου χάρη, είναι ευλογημένο να γράφουμε, προς μνημόνευση, ανώνυμα και άγνωστα πρόσωπα, τα οποία χαρακτηριστικό τους θα είναι η θεληματική ή η εικαζόμενη ενέργειά των; π.χ. «άγνωστη πόρνη», «άγνωστος ήρωας», «άγνωστος τρανσέξουαλ», «άγνωστος ληστής», «άγνωστος στρατιώτης», «άγνωστος παπάς», «άγνωστος παιδόφιλος», «άγνωστος μοιχός», «άγνωστος αστυνομικός», «άγνωστος γαλατάς»… κ.λπ.(;;;)!
Φ.Π..ωραια, αγαπητε, ας προσθεσουμε: στον χριστιανο αγνωστο δοτη, ευχαριστημενος;!!!! παρακληση κανουμε αγαπητε, ουτε γι αυτο ειμαστε ικανοι;!!! ελεος!
π.Δ.Α. Προς Π.Ν..» Καὶ πάντων τῶν ἐπ’ ἐλπίδι ἀναστάσεως ζωῆς αἰωνίου τῶν τῇ σῇ κοινωνίᾳ κεκοιμημένων ὀρθοδόξων πατέρων καὶ ἀδελφῶν ἡμῶν, φιλάνθρωπε Κύριε.(Ακολουθία της προθέσεως).Και εδώ άγνωστους μνημονευουμε.Με τέτοιες προυποθέσεις μιλάμε. Ανήκει σε αυτούς και ο άγνωστος δότης;
Φ.Π. ε, αν ειναι ετσι, πατερ, ηδη τον μνημονευετε. οπως και  ολους, αλλωστε. μια παραπανω για τον ορθοδοξο πιστο που το ζητησε, δν βλαπτει. τωρα, το θεμα των μεταμοσχευσεων ειναι πολυ πολυ μεγαλο, με πολλες πτυχες. Και βεβαια θα επρεπε η Εκκλησια να δωσει θεση. παντως η αγαπη κ το ελεος, γι ανθρωπους που δν βρισκονται πια εδω, ας μη μας λειψουν. κριμα ειναι. τι θα τους πουμε οταν τους συναντησουμε μεθαυριο; κ πώς θα δικαιολογηθουμε στον Πατερα αν φανουμε σκληροκαρδοι στ αδελφια μας;;
Π.Δ.Α.Το θέμα είναι αν οι άνθρωποι αυτοί,οι δότες οργάνων δηλαδή (εξαιρούνται οι θεμιτές μεταμοσχεύσεις), είτε εν γνώσει είτε εν αγνοία θέτουν τον εαυτό τους εκτός αυτών που βρίσκονται σε κοινωνία με τον Χριστό,δηλαδή εκτός της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μία κατάσταση εννοιολογικώς και διαγνωστικώς ρευστή, όλο δε και περισσότερο αμφισβητούμενη. Μάλλον πρόκειται για κλινικό κατασκεύασμα που εξυπηρετεί την αποσυμφόρηση των μονάδων εντατικής θεραπείας και την απόκτηση οργάνων για μεταμόσχευση..
β) Και αν ακόμη ημπορούσε να διαγνωσθεί αναμφισβήτητα ολοσχερής καταστροφή του εγκεφάλου, αυτό δεν ταυτίζεται με τον σωματικό θάνατο.
γ) Εφ’ όσον η εσωτερική συνειδητή ζωή και το πρόσωπο διατηρούνται, όπως οι Χριστιανοί πιστεύουμε, και μετά το θάνατο του συνόλου σώματος, δεν έχουμεκανένα λόγο να δεχθούμε ότι αυτά παύουν να υπάρχουν επί νεκρώσεως μόνο του εγκεφάλου (εγκεφαλικού θανάτου).
δ) Επομένως επί εγκεφαλικού θανάτου δεν τίθεται θέμα συνειδητής ζωής και προσώπου αλλά το μόνο θέμα είναι εάν εξακολουθεί να υπάρχει η συνάφεια ψυχής και σώματος η οποία όμως (διατήρηση της συνάφειας) καταδεικνύεται από τη ζωή του υπολοίπου σώματος.
Θεωρούμε τους ευρισκομένους στην κατάσταση του «εγκεφαλικού θανάτου» ασθενείς και όχι νεκρούς, σεβόμενοι πλήρως την ιερότητα, ίσως και κρισιμότητα για το αιώνιο μέλλον, των τελευταίων στιγμών της εντεύθεν του τάφου ζωής των δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με την από αυτούς αφαίρεση προς μεταμόσχευση των ζωτικών τους οργάνων. Η μόνη ηθικά και κοινωνικά αδιάβλητη περίπτωση δωρεάς οργάνων για μεταμόσχευση είναι η από υγιείς δότες μεταμόσχευση ιστών ή ενός από τα διπλά όργανα, προκειμένου δε περί ασθενών ή τραυματιών δοτών η μεταμόσχευση όσων μπορούν να μεταμοσχευθούν μετά την μόνιμη παύση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας.
Π.Ν.  Να με συγχωρέσετε, αλλά μάλλον δεν κατάφερα καλώς, να σας υποψιάσω απ΄την δική μου οπτική! Πατέρα Δημήτριε, μιας και εξ΄όσων φαίνεται, με μερικά σας σχόλια, έχετε ασχοληθεί κατ΄ολίγον με το θέμα και παρατηρώ, τουλάχιστον εσάς να σας προβληματίζει σοβαρά! Εντούτοις, επαναλαμβάνω το ερώτημά μου, για να μας πληροφορήσετε με ακρίβειαν εσείς, ως Κληρικός! Ρωτάμε  για να μάθουμε  πάτερ και κ.Φ.Π., και όχι για να υποκριθώμεν τους ξερόλες καλαμαράδες! Γι΄αυτό επιτρέψετε μου, να επαναλάβω την απορία μας: Ποιός μπορεί να μας εγγυηθεί, ότι ο «άγνωστος δότης» δεν είναι συνάνθρωπος από εξωτερικό;! Και εάν ο συγκεκριμένος «άγνωστος δότης» είναι Ισλαμιστής και ετερόδοξος και απλά εστάλησαν τα όργανά του, εις την Ελλάδα, ποιός το γνωρίζει πέραν των ειδικών ιατρών; Εκτός πάτερ, κι άν έχετε, είτε ειδική πληροφόρηση από την ψυχή που σας έφερε το χαρτάκι, είτε εκ των ιατρών, είτε πληροφόρηση εκ Θεού! Διότι, απ΄τα ολίγα κολλυβογράμματα, που μάθαμε στο κατηχητικό, ετερόδοξοι-αιρετικοί και αλλόθρησκοι, δεν μνημονεύονται στην ιερά προσκομιδή! Κάνουμεν κάποιο λάθος; Αρα, συμφωνάμε, ότι μνημονεύομεν αγνώστους, αλλά ορθοδόξους! Τώρα, ποιός μπορεί να μας επιβεβαιώσει, ότι ο «άγνωστος δότης» είναι όντως Ορθόδοξος; Διότι κατ΄ουσίαν, εάν είναι ετερόδοξος ή αλλόθρησκος «ο δότης» ματαία η μνημόνευσις εις την προσκομιδή! Άρα, θα πρέπει να έχουμε ή όχι πληροφορίες για τον τυχόντα «άγνωστο» και ανώνυμο;;; Που κάνουμεν λάθος πάτερ και τί δεν καταλάβαμε καλά, εμείς, πάτερ;
A.S. Χαιρετε!
Υπαρχουν δοτες κλινικα νεκροι.
Δοτης απο μη παλλομενη καρδια.
Αυτες οι μεταμοσχευσεις γινονται μονο στο εξωτερικο.
Υπαρχουν αρκετοι μεταμοσχευμενοι στην Ελλαδα απο τετοιους δοτες!
F.M. συμφωνω απόλυτα σε ότι αφορα την απο τρίτων ληφθήσα απόφαση (!) όμως επισης κρατώ από τον λόγο σου αυτό: » Θυσία, είναι με ελεύθερη επιλογή, να προσφέρω, …..»
…επίσης όμως κατι που ειπώθηκε νωριτερα στα σχόλια και προσπερασαμε και ισως δεν έπρεπε είναι το γεγονός ότι κανενας ιερωμενος δεν γνωρίζει αν τα ονοματα που μνημονευει αφορούν σε άθεους ή αλόθρησκους………. Μνημονευουν με αγάπη και Ο καλός Θεός γνωρίζει και οικονομει…..
Π.N.  Μα αδελφοί και πατέρες, πώς είναι δυνατόν ΜΙΑ Τοπική Εκκλησία, ανά την Οικουμένη, να μην εκφράσει μία σοβαρή και επίσημη ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ τοποθέτηση και να παραπέμπουμε το θέμα σε επιτροπές και υποεπιτροπές; Μήπως κάτι δεν πάει καλά
Π.N. Η Ιατρική κοινότητα είναι διχασμένη για το εν λόγω θέμα, και εμείς πλέον για το κράτος καθώς και τα παιδάκια μας, είμαστε σαρκία για κανιβαλλισμό εκ των ιατρών και της πολιτείας, εκτός και εάν προλάβαμεν και κάναμε τη δήλωση… Το αυτεξούσιο μας, που πήγε; Δείτε τι λέει ο Καθηγητής και Πυρινηκός ιατρός κ. Κ. Καρακατσάνης…https://www.youtube.com/watch?v=Tc0PgVxyQ-k
Μεταμοσχεύσεις 13: Κ. Καρακατσάνης: Ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος καί οἱ…
YOUTUBE.COM
R.F. ΛΥΠΑΜΑΙ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΩ ΤΗΝ ΠΡΕΠΟΥΣΑ ΓΝΩΣΗ ……ΘΕΩΡΩ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΝΗΜΟΝΕΥΤΕΙ…..ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΜΟΥ ΣΕΒΟΜΑΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΚΙΑ ΣΑΣ ΩΣ ΠΛΗΡΩΣ ΚΑΤΑΡΤΗΣΜΕΝΟΣ ΠΙΣΤΟΣ .
Π.N.Δεν χρειάζεται να μας πάτε ή όχι, για να διαλεγόμαστε! Η «δωρεά» μπορεί να προέρχεται από σένα, αλλά σίγουρα θα είναι μία άστοχη και ανόητη δωρεά, διότι έχουμε πάμπολλες αποδείξεις, «εγκεφαλικών νεκρών», που επανήλθαν!
Κωνσταντίνος Καρακατσάνης – ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ημερίδα 20/4/13
κ. Κωνσταντίνος Καρακατσάνης, καθηγητής Πυρηνικής…
YOUTUBE.COM|ΑΠΟ ELEFTHEROIELLINES
Σημασία στα περί μνημονεύσεως, δεν έχει η προσωπική μας γνώμη, ως ειδικοί των θεολογικών θεμάτων, αλλά ούτε η δική σας! Στα περι μνημονεύσεων, των κεκοιμημένων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, έχει αποφανθεί η Εκκλησία και δεν θα το διαπραγματεύεται
»ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ, ΔΩΡΕΑ Ή ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΖΩΗΣ ?» 20-4-13 ‘«ΣΕΦ»…
YOUTUBE.COM
R.F. ΕΧΕΤΑΙ ΔΙΚΙΟ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΟΤΙ ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΜΟΥ ΤΟ ΖΗΤΟΥΣΕ ΚΑΠΟΙΟΣ ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ ΔΕ ΘΑ ΤΟ ΕΚΑΝΑ…………..ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ ΤΟ ΒΛΕΠΩ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ. ΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟ ΛΟΓΟ ΕΧΕΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΣ ΑΛΛΑ Η ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΝΑ ΖΗΣΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΟΥ ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ Η ΒΟΗΘΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΑΛΛΟ ΞΕΝΟ ΑΤΟΜΟ ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΕΡΑ ΔΥΝΑΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ …….
Π.N.Άρα, το θέμα ξεκαθαρίζει όταν κανείς ψάξει και ερευνήσει π.χ. τι σημαίνει «εγκεφαλικός θάνατος»… από εκεί και πέρα όλα ξεκαθαρίζούν! Όντως είναι πραγματικός θάνατος, ο δήθεν «εγκεφαλικός θάνατος»;; Τότε, γιατί άραγε, οι ιατροί, βάζουν αναισθητικό, για να διαπράξουν τις μεταμοσχεύσεις; Γιατί ανανήψαν τόσοι και τόσοι «εγκεφαλικά νεκροί»; Ποιός μας δουλεύει στην τελική; Αυτός που μας υποψιάζει την αλήθεια, ή αυτός ο μισθοφόρος που εκτελεί οδηγίες και εντολές της Πολιτείας και του Παγκόσμιου συστήματος; Εξάπαντος, εμείς, είμαστε άνεργοι επιστήμονες και ερευνητές!
…Χωρίς να υποτιμώ τα πολυποίκιλα συναισθήματα, μήπως στην τελική τρέφουμε ψευδαπάτες ελέω άγνοιας και κάποιοι γυρεύουν, «χρήσιμους ηλιθίους», ενώ την ίδια στιγμή, κτίζουν καριέρες επάνω σε πτώματα; Ο άνθρωπος, δεν δημιουργήθηκε για τον θάνατο! Άρα, και βιολογικά να φύγουμε, θα ζούμεν! Δεν θα ζούμε φυσικά σε άλλο σώμα, δωρίζοντας τα όργανά μας, μιάς και αυτά είναι δεισιδαιμονίες και αφέλειες!… Μήπως θα πρέπει να μετατοπίσουμεν την ελπίδα μας;
Π.N. Ωστόσο, εσύ και εγώ, μπορεί να συμφωνάμε, ότι τον πρώτο λόγο της ζωής και του θανάτου, τον έχει ο Θεός, αλλά κάποιοι αλάζονες επιστήμονες και ιατροί του Χάβαρντ, έχουν διαφορετική ιδέα και γνώμη… μιάς και δημιουργήσαν, ένα νέο είδος θανάτου…..

• Π.Δ..A.Προς κ.Π.Ν.Επειδή υπάρχει και ο κίνδυνος ο δότης να είναι, όπως αναφέρατε από το εξωτερικό αλλοθρησκος ή ετερόδοξος τότε θα πρέπει να παρθεί Συνοδική Απόφαση γενικά να μην μνημονεύονται οι δότες, εκτός αν υπάρχουν στοιχεία που μας αποδεικνύουν ότι είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ή πτωματικοί δότες.

E.P. Συμφωνώ με τον κ.Π.,δεν μπορει να γράφεται στα δίπτυχα σαν »άγνωστος δότης»
Πιστεύω πως αυτός-η που το έγραψε το έκανε από ευγνωμοσύνη αλλά καλύτερα προσωρινά θα ήταν να το βάζει μόνο στην προσευχή του
Σίγουρα θα πρέπει να υπάρξει Συνοδική απόφαση!
Π.Δ.Α. » Καὶ πάντων τῶν ἐπ’ ἐλπίδι ἀναστάσεως ζωῆς αἰωνίου τῶν τῇ σῇ κοινωνίᾳ κεκοιμημένων ὀρθοδόξων πατέρων καὶ ἀδελφῶν ἡμῶν, φιλάνθρωπε Κύριε.(Ακολουθία της προθέσεως).Και εδώ άγνωστους μνημονεύουμε. Το θέμα είναι ανήκει σε αυτούς και ο άγνωστος δότης;
Π.Ν. Καλό το ερώτημα σας πάτερ! Κανονικά, δεν χωρούν προσωπικές απόψεις σε θεολογικά θέματα και θα πρέπει να αναμένουμε  εάν η Μάνα μας η Εκκλησία, φιλοτιμηθεί εν Αγίω Πνεύματι και αποφανθεί στα βιοθεολογικά ζητήματα! Ασφαλέστατα όμως, μιας και ρωτάτε, συμφωνούμε, να μνημονεύονται, οι δότες που δίδουν ένα εκ των οργάνων τους και παραμένουν εν ζωή! Τολμηρά, να πω, ότι εάν και εφόσον, συναινούν οι ίδιοι προσωπικά, να θυσιαστούν για να σώσουν, κάποιον άνθρωπο, έχω τον λογισμό και πάλιν, ότι πρέπει να μνημονεύεται ο δότης, και το στηρίζω, στις πρώτες αποφάσεις και τοποθετήσεις της Συνοδικής επιστροπής, τις οποίες βλέπω με αρκετό σκεπτικισμό, μιας και μία απλή επιτροπή, δεν υποκαθιστά την Ιερά Σύνοδο, αλλά απόψεις μεμονομένων ειδικών Ιεραρχών… Ωστόσο, το όλο θέμα, δεν είναι νομίζω, απόλυτα θέμα ιατρικής, αλλά Ορθόδοξης Ψυχιατρικής, γι΄αυτό θα πρέπει να αποφανθούν και να δογματίσουν, φωτισμένοι και θεοφόροι Πατέρες, σε μία μελλοντική Οικουμενική και Πανορθόδοξο Ιερά Σύνοδο, μιας και είναι σύγχρονο πρόβλημα της Οικουμένης…. κατ΄οικονομία πολλά μπορούν να γίνουν κατόπιν ποιμαντικής βιοθεολογίας… μέχρι να παρθούν αποφάσεις κατά Θεόν! Οι Ορθόδοξοι δότες, εξάπαντος, δεν έχουν γνώση, την βασική κατήχηση και θα έχουν επιστημονική γνώμη για τις μεταμοσχεύσεις; Κάπως θα πρέπει να οικονομηθούν εκ της Εκκλησίας, μιάς και φαίνεται, ότι πρέπει πλέον, αυτά τα θέματα, να γίνουν θέματα κατηχήσεως στο λαό… Δυστυχώς, η Συνοδική επιτροπή, έχει παρασύρει κάπως, με μερικές θέσεις τις και παρασύρει το πλήρωμα της Εκκλησίας και τα πράγματα έχω την εντύπωση δεν είναι και τόσο ξεκάθαρα….
…Ωστόσο, δεν γνωρίζω, αν μπορεί βάση τις ιατρικής δεοντολογίας, να σπάζει το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς και να λένε ευθαρσώς στον λήπτη τίνος θρησκεύματος ήταν ο δότης…. Φυσικά, αν κατάλαβα καλά πατέρα Δημήτριε, εχω τον λογισμό, ότι δεν χρειάζεται Συνοδική διαγνώμη, για τα αυτονόητα! Μήπως, δεν είναι όρος και αρχή της Ορθόδοξης Παράδοσης μας, να μη μνημονεύονται στην ιερά Προσκομιδή, αλλόθρησκοι και ετερόδοξοι; Γι΄αυτό, οι λήπτες εάν πληροφορούνται τουλάχιστον το θρήσκευμα του δότη, θα είναι ευλογία, διαφορετικά, ας κάνει ειδική ευχή η Εκκλησία μας, για Ορθοδόξους δότες….. για τους ετερόδοξους και αλλόθρησκους δότες, η προσευχή μας, πρέπει και επιβάλλεται να γίνεται ιδιωτικά….
Τέλος φόρμας